بزرگنمايي:

پیام آذری- اجاق‌های بزرگی در چندین نقطه باغ زبانه می‌کشد درختان زیادی طعمه آتش شده و زباله‌های رها شده سیمای زیبای طبیعت را مکدر کرده فرقی نمی‌کند کجای طبیعت اردبیل را انگشت بگذاری قصه سوختن طبیعت و جنگل قصه تازهای نیست ، به هر جای طبیعت که بنگری آتش زبانه می‌کشد.

از یک طرف خشکسالی ریشه درختان را خشکانده ، از طرفی آفرودسواران تیشه بر ریشه طبیعت زده و از طرفی دیگر گردشگران، درختان جنگلی را زغال کرده و نفس طبیعت را بریده‌اند.

قصه پرغصه آتش‌سوزی جنگل‌های اردبیل، تراژدی هر ساله‌ای است که با مرگ تلخ انبوهی از درختان پیوند خورده است ، جوان 20 یا 25 ساله ای با تی‌شرت و جین ست آبی که لبه کلاهش را برگردانده به پشت سرش همینطور که با تبر بر شاخه درخت می‌کوبد می‌گوید زیبایی طبیعت به این است که خودت بروی بالای درخت شاخه‌های خشک درخت را ببری و آتش بزنی. همین‌طور که سیگار را گوشه لبش گرفته مثل فیلم‌ها یک وری حرف می‌زند چند پک می‌زند و باقی اش را پرت می‌کند به زیر درخت.

آن‌طرف باغ هم بچه‌ای را می‌بینی که مشغول خاک بازی است ، مادر بدون توجه به کندن زمین توسط بچه، فریاد می‌زند امیرعلی لباس‌هایت را کثیف نکن.

بیابان‌زایی در کمین است

استان اردبیل 69 هزار هکتار جنگل در مجموعه فندقلو، منطقه حیران و مرز بین استان‌های اردبیل و گیلان در منطقه اسالم به خلخال دارد و این دارایی ارزشمند طی سال‌های اخیر در معرض انواع آسیب‌ها قرار گرفته است.

بخشی از جنگل‌های استان اردبیل در سال‌های اخیر با وجود استقرار یگان‌های حفاظتی در گلوگاه‌های جنگلی، زیرپای گردشگران و مسافران و همچنین زیرتیغ سودجویان از بین رفته و این منطقه بکر در معرض تخریب پوشش گیاهی و بیابان‌زایی قرار گرفته است.

قاچاق چوب ، بهره‌برداری بی‌رویه از جنگل ، بهره‌برداری و قطع غیرمجاز درخت به منظور استفاده در نجاری‌ها ، قطع سرشاخه درختان به منظور تامین خوراک دام به خصوص در فصل زمستان، تبدیل جنگل به عرصه چرای دام، آتش‌سوزی‌های عمدی و غیرعمدی توسط جنگل‌نشینان و چوپان‌ها و لگدکوب شدن خاک جنگل توسط دام از عمده‌ترین علل تخریب جنگل‌های استان اردبیل در سال‌های اخیر بوده است.

جنگل‌های استان اردبیل در معرض تخریب و آتش‌سوزی

محمود قلی‌زاده ، مدیرکل منابع طبیعی استان اردبیل در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه جنگل‌های استان اردبیل در معرض خطر تخریب و آتش‌سوزی است ، گفت: باید اعتراف کرد که بخش زیادی از جنگل‌های این استان از سوی سودجویان تخریب می‌شود ، البته تخریب جنگل تنها از سوی سودجویان انجام نمی‌گیرد بلکه گردشگران و مسافران تابستانی به‌ویژه آفرودسواران هم سهم بزرگی در تخریب جنگل و طبیعت دارند.

وی افزود: بخش زیادی از قطع درختان جنگلی از سوی گردشگران صورت می‌گیرد ، مسافران و گردشگران به‌ندرت از زغال برای پخت غذا در طبیعت استفاده می‌کنند و دلیل اصلی آن را هم گرانی زغال اعلام کرده و یا به ناچار یا از روی بی‌توجهی به قطع شاخه‌های درختان برای پخت غذا و کباب هجوم می‌آورند.

قلی‌زاده بیان کرد: تعدادی از آتش‌سوزی جنگل‌ها در اردبیل هم ناشی از بی‌توجهی گردشگران به خاموش کردن اجاق‌ها در جنگل است ، طوری‌که گردشگران بدون اینکه آتش را خاموش کنند طبیعت را ترک می‌کنند و زغال‌های باقی مانده جنگل را به آتش می‌کشد.

وی افزود: هرچند ما با استقرار نیروهای یگان حفاظت جلوی تخریب و آتش‌سوزی جنگل را گرفتیم ولی باز شاهد وقوع چندین مورد آتش‌سوزی و تخریب بودیم که خاطیان و سودجویان مورد بازخواست و مواخذه قرار گرفته و به مراجع قضایی معرفی شدند.

احیای فندقلو با مشارکت بخش خصوصی

قلی‌زاده با بیان اینکه جنگل‌های استان اردبیل با مشارکت بخش خصوصی احیا می‌شود، گفت: در سال‌های گذشته قسمتی از جنگل‌ فندقلو از بین رفته بود اما با برنامه‌ریزی‌های انجام شده و با مشارکت بخش خصوصی به‌صورت پیمانی، نهال‌های فندق که به‌صورت گلدانی در ایستگاه تولید بذر و نهال در این جنگل پرورش یافته، در مساحت پنج هکتار از این جنگل این نهال‌ها غرس شد.

وی افزود: البته برنامه اداره کل منابع طبیعی احیای 24 هکتار از این جنگل است که با مساعد شدن وضعیت جوی، مابقی نهال‌ها در 19 هکتار دیگر غرس خواهد شد.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اردبیل بیان کرد: خوشبختانه با اضافه شدن فرماندهی یگان حفاظت به اداره کل منابع طبیعی، این نهاد نظام‌مندتر شده است به‌طوری که برای مناطق حساس بلوک‌بندی‌ها و نظارت‌های خاصی اعمال شده و مسیرهایی که منجر به ترانزیت قاچاق چوب‌آلات جنگلی بود با دقت بالایی رصد می‌شود ، برای احیا ، توسعه و غنی‌سازی بقیه جنگل‌ها و حفاظت از مناطق جنگی استان هم برنامه‌ریزی شده است که به مرور اجرا خواهد شد.

قلی‌زاده بیان کرد: در حال حاضر 98 نیروی حفاظتی در یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فعال هستند که وظیفه حفاظت جنگل‌ها و مراتع را برعهده دارند. علاوه بر آن عرصه‌های ملی به‌وسیله پهبادهای مجهز به دوربین‌های دارای زوم بالا، کنترل می‌شوند و در نتیجه هرگونه تغییر در جنگل‌ها و مراتع با تصاویر قبلی مقایسه شده و عوامل دخیل در تضییع این سرمایه ملی مورد پیگیری و پیگیرد قرار می‌گیرد.

وی اظهار کرد: علاوه بر این در مکان‌های خاص دوربین‌های دیجیتال نیز تعبیه شده که می‌توانند شعاع 19 کیلومتری اطراف خود را رصد و پایش کنند و حتی پلاک خودرو قاچاقچیان و تخریب‌گران طبیعت را با کیفیت بسیار خوب ثبت و ضبط کنند.

کاهش میزان آتش‌سوزی جنگل‌های استان اردبیل

جانشین یگان حفاظت منابع طبیعی استان اردبیل هم در این باره گفت: جلوی آتش‌سوزی جنگل را در سال‌های اخیر گرفتیم ولی در برخی از نقاط استان درختان جنگلی از سوی سودجویان تخریب و قطع شده که این یگان تلاش می‌کند تمامی جنگل‌های استان طوری رصد و پایش شود که میزان تخریب و آتش سوزی جنگل‌ها در این استان به حداقل برسد.

به گفته رضا کرمی‌نیا ، برای جلوگیری از وقوع هرگونه آتش سوزی 19 تیم یگان حفاظت منابع طبیعی به شکل گروه‌بندی شده در جنگل‌های این استان مستقر شده‌اند تا در مواقع نیاز و بحران جلوی هرگونه خسارت احتمالی را بگیرند.

جانشین یگان حفاظت منابع طبیعی استان اردبیل با بیان اینکه علت بخش زیادی از آتش سوزی‌ها در طبیعت، رهاسازی انواع زباله است، از شهروندان و گردشگران خواست از رهاسازی زباله در طبیعت استان خودداری کنند.

وی اظهار کرد: بخش زیادی از آتش‌سوزی‌ها در طبیعت از رهاسازی انواع زباله ناشی می‌شود و این آتش‌سوزی‌ها علاوه بر اینکه پوشش گیاهی را از بین می برد ، احیای طبیعت را هم دشوار می‌سازد.

احیای جنگل فندقلو با ایجاد دهکده گردشگری

جنگل فندقلو یکی از زیباترین جنگل‌های استان اردبیل به‌شمار می‌رود که حفاظت و نگهداری آن مورد مطالبه سازمان‌های مردم نهاد، دوستداران طبیعت شده و به‌دنبال این مطالبه‌گری‌ها طیب امینی فرماندار نمین اخیرا احیای جنگل فندقلو با ایجاد دهکده گردشگری را مطرح کرده که مورد انتقاد برخی از کارشناسان منابع طبیعی و محیط زیست استان شده است.

وی گفته است که در مجاورت جنگل فندقلو ، 130 هکتار زمین با کاربری مسکونی، فرهنگی و گردشگری به سرمایه‌گذار بخش خصوصی واگذار می‌شود و هدف از آن ایجاد دهکده گردشگری نمین است.

فرماندار نمین همچنین از اخذ مجوزهای لازم برای واگذاری این زمین‌ها به سرمایه‌گذار بخش خصوصی خبر داد و اعلام کرد که طرح احداث دهکده گردشگری نمین در مرحله انتخاب پیمانکار است و امیدواریم عملیات اجرایی این طرح تا پایان سال جاری شروع شود.

امینی با بیان اینکه جنگل فندقلو نگین گردشگری استان اردبیل است ، تصریح کرد: تفرجگاه فندقلوی نمین با توجه به موقعیت خاص و تلاقی با استان گیلان و وجود گردنه بی‌نظیر و زیبای حیران و دارا بودن آب و هوای مطبوع، همه ایام سال به‌ویژه در فصل بهار و تابستان پذیرای گردشگران و میهمانان از سراسر کشور است و بر همین اساس حفاظت و توسعه این جنگل در دستور کار قرار گرفته است.

وی از شهروندان و گردشگران خواست از تخریب و آتش‌سوزی و همچنین ریختن هر گونه زباله در این جنگل خودداری کنند.

به گزارش ایرنا ، استان اردبیل 902 هزار و 400هکتار مرتع ییلاقی، قشلاقی و میان‌بند و همچنین 69 هزار هکتار جنگل دارد، گونه‌های غالب جنگل‌های استان اردبیل را فندق ، ارس ، بلوط ، زبان گنجشک و افرا تشکیل می‌دهد ، برای حفاظت از این موهبت الهی هرچند اقدامات مهمی در جلوگیری از تخریب‌ها صورت گرفته ولی می‌توان با فرهنگ‌سازی از سوی رسانه‌های جمعی و شبکه‌های اجتماعی حتی با راه‌اندازی پویش طبیعت، نفس‌های گرفته طبیعت را زنده کرد.