چاپ

پیام آذری - اردبیل - خبرنگاری به خودی خود حرفه ای سخت همراه با انواع فشار، استرس و ناملایمات است و این امر برای بانوان خبرنگار با توجه به فرهنگ حاکم بر جامعه و برخی عقاید و فضای تبعیض آمیز از شدت و حدت بیشتری برخودار است.
خبرنگاری و روزنامه نگاری از جمله شغل هایی است که بواسطه جذابیت خاص خود و در برخی مناطق به سبب ورود آسان و بدون ضابطه به آن با اقبال دختران و زنان جوان روبه رو بوده و جمع زیادی از فعالان رسانه ای در کشور و از جمله استان اردبیل نیز از این قشر هستند.
برخی اعتقاد دارند که کار رسانه ای و مطبوعاتی هنری است که نیاز به دقت و ظرافت بیشتری دارد و قشری که در این عرصه فعالیت دارند باید همزمان عقل و احساس را درآمیزند و محصول مشترکی را به ذهن ها هدیه کنند و زنان با داشتن احساس عمیق تر در عرصه خبرنگاری و نویسندگی بیشتر از مردان موفق و نقش آفرین هستند به شرط اینکه فضا و شرایط برابری برای آنها فراهم شود.
زنان به عنوان نیمی از جمعیت کشور همیشه در عرصه های مختلف تاثیرگذار بوده و توانایی خود را نشان داده اند و در صحنه مطبوعات و رسانه نیز این نقش را به دوش کشیده اند اما نگاه جنسیتی در بسیاری از مواقع آنها را از دستیابی به حق و حقوق خود بازداشته است.
برخی از بانوان خبرنگار در استان اردبیل معتقدند که فضای حاکم بر رسانه و مطبوعات در این استان خواسته و نخواسته بشدت مردانه بوده و زنان چندان تاثیرگذاری جدی در آن ندارند و نمونه آن اینکه در ترکیب تصمیم گذاران این عرصه چه در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، چه خانه مطبوعات و چه تشکل های دیگر نیروی زن دیده نمی شود.
به گفته آنها، زنان خبرنگار در استان با اینکه از توانایی زیادی در عرصه خبرنگاری و روزنامه نگاری برخوردارند اما نگاه جامعه تخصصی بویژه مدیران و روابط عمومی ها به آنها بیشتر ارباب رجوعی است.
یکی از خبرنگاران زن اردبیلی می گوید: در این استان خبرنگار زن هر چقدر هم توانمند باشد به او به چشم "آگهی بگیر" نگریسته می شود، حتی اگر مدیرمسئول زنی در انتشار نشریه موفق عمل کند می گویند که آگهی بگیر خوبی بوده که نشریه اش خوب در می آید.
اغلب زنان فعال در رسانه های استان اردبیل معتقدند که نوعی نگاه منفی به زنان فعال در عرصه خبرنگاری و روزنامه نگاری در استان وجود دارد و بانوان باید چندین برابر مردان در این عرصه قلم فرسایی کنند تا شاید خود و توانایی شان را به اثبات برسانند.
"پروین حسینی" یکی از خبرنگاران زن در استان اردبیل می گوید: نزدیک پنج دهه است که در سراسر جهان زنان به عنوان روزنامه نگار و مدیر عاملان شرکت های رسانه ای، نقش مهمی را در ارائه و پخش اخبار ایفا کرده اند و حتی در راه آزادی مطبوعات جان باخته اند اما در برخی از کشورها مثل ایران بویژه در اردبیل به اندازه توان و تاثیرگذاری خود دیده نمی شوند و جایگاه کاری و حقوق شان حفظ نمی شود.
وی افزود: در واقع زنان خبرنگار در زمین خودی گل می خورند، یعنی نه قانون گذار مطبوعاتی به فکر احقاق حقوق آنهاست و نه پیشکسوتان این عرصه، به عنوان مثال بیمه به عنوان یکی از ضروری ترین پشتوانه های امنیت حرفه خبر و روزنامه نگاری محسوب می شود که بیشتر زنان خبرنگار اردبیل از آن محروم هستند.
او ادامه داد: بیشتر مدیران مسئول نشریات محلی در استان نیز خانواده یا اقوام خود را به جای زنان خبرنگار بیمه کرده اند و جالب است که همین افراد ادعای دفاع از حقوق خبرنگاران را نیز دارند.
حسینی اضافه کرد: آسیب هایی که زنان خبرنگار در طول عمر کاری خود با آن مواجه هستند به مراتب بیشتر از مردان است، چرا که اگر زن خبرنگار متاهل باشد هم همسر است و وظیفه شوهرداری دارد، هم مادر است و وظیفه مادری را باید به نحو احسن انجام دهد و هم بانوی خانه است که باید به کارهای منزل رسیدگی کند و هم خبرنگار.
این فعال رسانه ای اردبیل بیان کرد: اما مهم ترین آسیب وارده به قشر بانوان خبرنگار در کشور و از جمله استان اردبیل از خودی هاست، زنانی که بدون تجریه و داشتن حتی آگاهی جزیی از حرفه روزنامه نگاری وارد این عرصه شده و فضا را برای فعالیت حرفه ای محدود و آلوده کرده اند.
او افزود: دلیل این امر هم نبود حد و مرز ورود خبرنگار به مطبوعات است که هرکس با هر مدرکی حتی بدون مدرک تحصیلی می تواند در مطبوعات شاغل شود.
حسینی گفت: مجموعه این شرایط سبب شده تا هم حق زنان خبرنگار و روزنامه نگاران واقعی پایمال شود و هم محمل مطالباتی باشند که چندان به برآورده شدن آن خوشبین نیستند و راه پرخطر حرفه خود را با نگرانی های بسیار می پیمایند.
این خبرنگار باسابقه مطبوعات اردبیل عدم احساس امنیت شغلی، میزان درآمد حداقلی نسبت به سختی کار، تبعیض جنسیتی در شغل خبرنگاری، خلا حمایتی از جانب قانون مطبوعات، نداشتن صنف فعال و منسجم، ورود بدون ضابطه افراد به عرصه خبر و عدم منشور اخلاقی را از جمله مهم ترین دغدغه های خبرنگاران زن در استان عنوان کرد.
"کبری سعادتی" یکی دیگر از خبرنگاران و یادداشت نویسان مطبوعات محلی استان نیز گفت: اغلب خبرنگاران و مدیران نشریات محلی که این روزها تعداد زنان نیز در این عرصه افزایش یافته با مشکلات عدیده مالی مواجه هستند و به طور قطع این مشکلات هرگونه خوش فکری، ذوق و قریحه را از خبرنگاران می گیرد.
وی افزود: این مشکلات در میان بانوان شدت بیشتری دارد چون زنان با توجه به فضای حاکم بر دستگاه های اجرایی و حتی جامعه در ارتباط کاری خود از محدودیت بیشتری نسبت به مردان مواجه هستند.
او با اشاره به افزایش روزافزون نشریات محلی در اردبیل گفت: کثرت مطبوعات و رقابت شدید در این عرصه بویژه بازاریابی در بیشتر موارد به مسئولان روابط عمومی ادارات اجازه کم احترامی و تخریب فعالان عرصه روزنامه نگاری را می دهد.
سعادتی گفت: با اینکه بانوان خبرنگار در اردبیل بیشتر دارای تحصیلات دانشگاهی بوده و دوره های آموزشی مرتبط در زمینه خبرنگاری را نیز دیده اند اما همچنان به آنها نگاه تبعیض آمیز وجود دارد.
"سیما میرقاسمی" خبرنگار خبرگزاری ایکنا و نشریه آرتا نیز با اشاره به درآمد بسیار اندک در حوزه رسانه گفت: بانوان با تحمل مشقت های بسیار در این عرصه فعالیت می کنند و لازم است مسئولان فرهنگی استان فکری برای پالایش افراد موثر و غیر فعال در آن بکنند.
وی افزود: بسیاری از بانوان علاوه بر شغل خبرنگاری به کار خانه داری و بچه داری نیز می پردازند که درآمد اندک در این زمینه انگیزه و اشتیاق فعالیت را از بین می برد.
وی بیان کرد: متاسفانه حد و مرز مشخصی برای فعالیت در زمینه مطبوعات وجود ندارد و بانوانی که وارد این عرصه می شوند از تضمین آینده شغلی خود نیز مطمئن نیستند.
میرقاسمی گفت: نبود حقوق مناسب، نبود بیمه، نبود آگهی و حمایت کننده مالی، نبود کیفیت مطالب و مهم تر از همه نگاه تبعیض آمیز برای بانوان بارزترین مشکلات فعالان مطبوعاتی زن استان اردبیل است.
"پوپک قاسمی" روزنامه نگار و سردبیر همشهری اردبیل نیز گفت: نبود ساعات کاری مشخص، استرس و تنش‌های عصبی باعث شده که شغل خبرنگاری در ردیف مشاغل سخت و زیان آور باشد، ولی متاسفانه این مورد در بیمه خبرنگاران بندرت لحاظ می شود و استمرار فعالیت در این شرایط آسیب هایی را به بانوان خبرنگار تحمیل می کند.
وی افزود: در چنین شرایطی تنها دلیل تداوم فعالیت خبری علاقه به این حرفه است و ما شاهد هستیم بانوان خبرنگار با توانایی های خود و مدیریت شرایط رسالت خطیر خبرنگاری را نیز به نحو احسن انجام می دهند و توانسته اند شایستگی های خود را نشان داده و در عرصه ی خبری تاثیرگذار باشند.
قاسمی با اشاره به اهمیت تاثیرگذاری زنان در عرصه های اطلاع رسانی بیان کرد: دیده شدن توانمندی بانوان می تواند در باور توانایی های زنان جامعه نیز موثر باشد و بانوان خبرنگار علاوه بر رسالت اطلاع رسانی، وظیفه دارند آیینه تمام نما از توانمندی زنان در تمامی عرصه های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی باشند.
فعالان مطبوعاتی زن در اردبیل می گویند که در سال های اخیر تعداد بانوان فعال در این عرصه افزایش چشمگیری داشته و حجم مهمی از بار اطلاع رسانی استان و پویایی مطبوعات محلی بر دوش آنها بوده و به میزان نقش خود خواهان توجه و دستیابی به حق و حقوق خود هستند.
به گفته آنها، با اینکه در این زمینه اقدام های خوبی نیز از سوی مسئولان فرهنگی انجام گرفته اما نیاز به این است که در زمینه برابری نگاه ها به فعالان رسانه ای زن و مرد و نیز واگذرای برخی مسئولیت های رسانه ای و فرهنگی به بانوان فرهنگ سازی شود.
در این حال مسئولان فرهنگی استان می گویند که نگاهی تبعیض آمیز در باره زنان فعال در حوزه رسانه وجود نداشته و در زمینه رسانه نیز آنچه برای آنها مهم است قانون و شخصیت حقوقی بوده و در این زمینه توجهی به زن و یا مرد بودن اصحاب مطبوعات نمی شود.
3006//6016