چاپ

پیام آذری- `سازمان های رسانه ای پیچیدگی ها و فراز و فرودهایی دارند و یکی از راه های ادراک و فهم مسائل آنها کمک گرفتن از استعاره هاست.؟
بر اساس نظریه `مورگان` نظریه پرداز بریتانیایی به کمک استعاره ها می توان پیچیدگی های سازمان های امروزی را شناسایی و مشکلات آنها را حل کرد. او استعاره های متعددی را برای سازمان مطرح کرده است که از جمله آنها استعاره سازمان همچون زندان روح (psychic prison) است.
استعاره ، توصیفی است که از طریق تشبیه یک پدیده سازمانی یا اجتماعی به پدیده ای دیگر و مقایسه وجوه مشترک آنها، امکان درک ابعاد پنهان سازمان و حل مشکلات آن میسر می شود. با الهام از استعاره `سازمان همچون زندان روح` سازمان های رسانه ای به مثابه زندانی هستند که روح دست اندرکاران، مخاطبان و کاربران در آنها به بند کشیده شده و قدرت نگرش فراگیر به واقعیت های خارجی از آنها سلب شده است.
ایده زندان روح برای نخستین بار در جمهوری افلاطون و در داستان غارنشینان ظاهر گردید. ساکنان غار که به زنجیر کشیده شده اند پشت به روزنه غار و رو به دیوار قرار گرفته اند و سایه آدم ها و اشیا بیرون را که بر دیوار غار می افتد می بینند و سایه ها را واقعیت می پندارند.
سقراط می گوید اگر یکی از غارنشینان امکان می یافت تا از غار خارج شده و محیط بیرون را تجربه کند آنگاه متوجه می شد که آنها تا چه حد در اشتباهند و واقعیت پیچیده تر از آن است که آنها می پندارند.
استعاره سازمان به مثابه زندان روح حکایت انگاره ها و تصاویری است که رسانه های مدرن و فرامدرن از واقعیات اجتماعی چارچوب بندی کرده و از طریق برجسته سازی بخوراند مخاطبان می دهند.
واقعیات محیطی بسیار پیچیده و امکان بازتاب دقیق آنها برای رسانه ها به علت محدودیت ها چندان سهل نیست. علاوه بر این در عصر اطلاعات و ارتباطات، در پشت صحنه رسانه ها صاحبان قدرت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و فرهنگی، کنترل افکار عمومی را در دست دارند و در حصار تنگ تمایلات خود محصور کرده اند. مزید بر اینها رسانه ها برای حفظ مخاطبان و منافع خود با ترویج فرهنگ توده ای، فرهنگ فاخر و والا را به حاشیه می رانند.
برداشت رسانه ها از واقعیات بسیار کلی و همسو با تمایلات مالکان و صاحبان و سهامداران آنهاست. درک و تصور واقعیت به گونه ای که در بستر اجتماعی خود تجربه و فهم می شوند در رسانه ها به سهولت امکان پذیر نیست.
برای رهایی از زندان روح رسانه ها باید سواد رسانه ای متضمن تفکر انتقادی را توسعه داد و مجاری اطلاعاتی مخاطبان و کاربران را متنوع کرد. استفاده از رسانه های متنوع و متکثر، ترویج فرهنگ گفتگو، گشت و گذار در جامعه و درک موردی پدیده ها در بستر اجتماعی آنها و مقایسه آنها با بازتاب رسانه ای همان پدیده و توجه به دیدگاه های مخالف درباره پدیده های اجتماعی و مطالعه کتاب می تواند تا حدی افراد را از کانالیزه شدن رسانه ای و گرفتار شدن در چنبره رسانه ها رهایی بخشد. (منبع:مطالعات رسانه و ارتباطات)`.