چاپ

پیام آذری- این قلعه در 28 کیلومتری شرق عجب شیر واقع شده و از آثار ارزشمند تاریخی و دیدنی این شهرستان به شمار می رود و اولین بار در سال یک هزار و 971 میلادی توسط یک هیات باستان شناسی آلمانی مورد بررسی و تحقیق قرار گرفت.
قدمت این اثر تاریخی با در نظر گرفتن بقایای موجود از برج های نیم استوانه ای بنام دروازه این قلعه به دوره ساسانی نسبت داده شده و روبنای دیوارها که از سنگ های مکعب مستطیلی شکل ترکیب شده ، یادآور پوشش دیوارهای ساسانی در تخت سلیمان است .
این قلعه از مکان های مهم اقوام مانایی و مادها بوده و در ارتفاع دو هزار و 300 متری از بستر رودخانه قلعه چای در دوران تاریخ کهن ایران زمین بنا شده و آثار زیادی در داخل و پیرامون خود از دوران هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان و عصر تمدن اسلامی به یادگار دارد.
سفال هایی که تاکنون از این قلعه بدست آمده ، همگی مربوط به سده های 11 و 12 میلادی یعنی دوره اسلامی بوده و حجاری ها و جاسازی هایی که در سنگ کوه کنده شده دلالت بر قدمت آن بر دوره پیش از اسلام است .
قلعه ضحاک در طول تاریخ، نام های متعددی از جمله اژدهاک، قیز قلعه سی، داش قلعه سی، باروآس، رویی دژ و قلعه گویی به خود گرفته و در طول این دوران ها همواره مورد استفاده قرار گرفته است.
این قلعه که در دوران کهن به عنوان دژ استفاده می شد، از سه طرف مشرف به پرتگاه بوده و دیوارهای آن مزین به کنده کاری های متعدد بوده و در داخل قلعه مخازن سنگ، آب انبار، آسیاب، سالن شورا و حمام تعبیه شده است.
در پای این قلعه قبرستانی نیز وجود دارد که در آن مجسمه سنگی قوچی قرار داشته و در کنار قبرستان ، روستایی به نام ینگجه واقع است و در دیوار یکی از خانه های روستای ینگجه قوچ سنگی مقبره ای کار گذاشته شده است.
تعیین زمان بنای اطاق هایی که نیمی از آن بی سقف در زمین کنده شده و نیم دیگر در سنگ (کنگلومرای ) کوه به صورت حفره ای درآورده شده به دشواری ممکن است.
اغلب این حفره ها چاله آبی هم (آب انبار) داشته و همچنین بر دیوارهای این حفره های سنگی ، طاقچه های کوچکی توسط ساکنان آن کنده شده است.
قلعه ضحاک عجب شیر از آثار ارزشمند و مورد وثوق گردشگران بوده و در آن تک حفره هایی نیز دیده می شود که تمام آن را در صخره های عمودی کوه کنده شده و دارای 700 متر طول، 300 متر عرض و 80 متر ارتفاع داشته و سه حصار داخلی، میانی و بیرونی دارد.
علاوه بر این آثار در این قلعه برجی وجود دارد که از خشت و بر پایه سنگی ساخته شده و صرفنظر از استحکامات دروازه قلعه، تنها برج دفاعی آن به شمار می رود چرا که اطراف قلعه ، پرتگاه بوده و نیازی به استحکامات بیشتر نبوده است.
آب چشمه ای که در دامنه کوه مقابل قلعه قرار دارد با فشار متوسط لوله هایی که در زمین کار گذاشته شده از روی پشته به ارتفاع قلعه می رسد.
مسیر لوله آب از روی بستری که در زمین به وضوح نمایان است معلوم بوده و تکه های متعددی از لوله های گلی و بقایایی از قالب سنگی که با بی قیدی از بستر کنده شده است در اطراف دیده می شود.
این قلعه نیز از تاراج و کندوکاوهای غیرمجاز در امان نبوده و فضای اطراف قلعه مملو از حفره هایی است که توسط غارتگران برای بدست آوردن عتیقه زیرورو شده است.
قلعه ضحاک عجب شیر در سال 1386 توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با شماره 22544 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
عجب شیر با داشتن چندین اثر تاریخی و گردشگری ارزشمند از جمله بندر رحمانلو ، قلعه ضحاک، مساجد چوبی، خانه ها و کبوترخانه های قدیمی و تاریخی از شهرهای مهم گردشگری آذربایجان شرقی محسوب می شود.