بزرگنمايي:

پیام آذری - اردبیل - چهره بزک کرده و تر و تمیز ورودی شهرها را که می گذری، کم کم چهره واقعی و پنهان زندگی حاشیه ای با نمایان شدن بناهای فرسوده و بی نظمی در مبلمان آن خود را برای هر تازه واردی نمایان می سازد.
حاشیه نشینی امروزه بعنوان یک درد و بیماری مزمن، زندگی شهری را تهدید کرده و با وجود برخی اقدامات هنوز این آسیب اجتماعی درمان نیافته و همچنان در حال گسترش در مناطق و شهرهای بسیاری نیز می باشد.
به گزارش ایرنا، در حال حاضر از 21 شهر استان اردبیل اکثریت آنها دارای بافت روستایی بوده و مهم ترین و بزرگترین آنها نیز با مشکل حاشیه نشینی مواجه هستند.
با اینکه دولت در سال های اخیر با تشکیل ستاد بازآفرینی شهری اقدامات اساسی برای نوسازی و بازسازی فرسوده شهری و چاره اندیشی برای رفع کاستی های اجتماعی، فرهنگی و مبلمان مناطق حاشیه ای شهر ها انجام داده اما همچنان نیاز به فعالیت بیشتر برای زدودن آثار فرسودگی عمرانی و اجتماعی در این بافت ها می باشد.
به اعتقاد کارشناسان، چهره و سیمای شهرهای استان اردبیل که تعدادی از آنها دارای پیشینه غنی تاریخی از جمله خاستگاه سلسله بزرگی چون صفویه و زایشگر مکتب خاص خود در تاریخ فرهنگی ، اجتماعی و سیاسی ایران زمین هستند، امروزه بسیار فرسوده شده و نتوانسته بسان هویت تاریخی خود چهره خویش را بشاش و سر زنده نگاه دارد.
مبلمان شهری اغلب سکونت گاه های استان نتوانسته خود را با سرعت توسعه تکنولوژی و معماری نوین هماهنگ سازد ضمن اینکه کیفیت رفاه شهروندان نیز به لحاظ کمبود امکانات آموزشی ، فرهنگی و اقتصادی در وضعیت نه چندان قابل تعریفی می باشد.
زیرساخت ها و امکانات اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی در محله های ناکارآمد شهرهای استان به مراتب پایین بوده و همین امر باعث شده این محله ها بنام محله های حاشیه نشین لقب گیرند.
بر اساس آمارهای رسمی ، در استان اردبیل در مجموع بیش از 2 هزار و 669 هکتار با سکنه بیش از 141 هزار نفر شامل یک هزار و 145 هکتار سکونت گاه غیر رسمی و نیز حدود یک هزار و 523 هکتار بافت ناکارآمد میانی شناسایی شده که حدود 30 درصد مساحت شهرهای مورد مداخله استان را شامل می شود.
در حال حاضر بافت اکثریت شهرهای استان دچار فقر شهری، هویتی و ناپایداری بوده و نیاز است که گام های موثرتری برای رفع این معضلات و کمبودها برداشته شود.
** ساماندهی بافت ناکارآمد در استان اردبیل ضروری است
اکبر بهنامجو ، استاندار اردبیل می گوید که ساماندهی بافت ناکارآمد در استان ضروری بوده و بازسازی و نوسازی بافت ها به احیای حیات اجتماعی و اقتصادی کمک خواهد کرد.
وی با بیان اینکه باید هر چه سریع ‌تر در خصوص بازآفرینی شهرها اقدام اساسی انجام گیرد، افزود: مشکلات شهرسازی در زمان فعلی تنها با نگاه صرف فنی و معماری رفع نمی ‌شود بلکه قطعا نیاز به یک نگاه اجتماعی و جمعیت شناسانه به شدت احساس می‌شود.
بهنامجو بیان کرد: برای بازآفرینی شهری می توان در حاشیه شهرها و محله های هدف مشاغل خانگی خرد و کوچک راه اندازی کرده و با ارائه تسهیلات بانکی کم بهره شاهد کارآفرینی در محله های هدف شد.
او اضافه کرد: حاشیه شهرها از یکدیگر متفاوت هستند و باید برای هر یک برنامه جداگانه و طرح های متفاوت اشتغال زایی تدارک دیده و امکانات ورزشی، فرهنگی برای آنها ایجاد کرد.
استاندار اردبیل اظهار داشت: با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از بافت های ناکارآمد درون محدوده شهری بویژه در مرکز شهرها واقع شده اند، ارائه تسهیلات به این واحدهای مسکونی باید در اولویت قرار داشته و محدوده مطالعاتی نیز همه بافت های ناکارآمد را در برگیرد.
** 60 محله ناکارآمد در اردبیل در برنامه بازآفرینی
عبدالرحمن روحی ، رییس اداره هماهنگی ستاد بازآفرینی راه و شهرسازی استان اردبیل هم گفت: 60 محله ناکارآمد در شهرهای این استان از سال 1397 تا سال 1400 بازآفرینی می شوند.
وی با اشاره به این که مطالعات اولیه و نحوه بازآفرینی این محلات انجام شده ،افزود: بازآفرینی محلات در شهرهای مختلف تفکیک شده و در اردبیل 20 محله ، مشگین شهر 12 محله ، پارس آباد 11 محله و خلخال هفت محله بعنوان ناکارآمد شناسایی شده اند.
روحی با بیان اینکه هزار و 145 هکتار از مساحت استان اردبیل را سکونتگاه غیررسمی و بافت ناکارآمد شهری تشکیل می‌ دهد، گفت: در سه سال گذشته با تشکیل جلسه ستاد ملی بازآفرینی موفق شدیم مهم ترین مصوبه آن یعنی تخصیص یک ردیف بودجه اعتباری برای جبران عقب‌ ماندگی و توسعه متوازن شهرهای استان را با توجه به شرایط ویژه آب و هوایی در استان اردبیل کسب کنیم.
** مطالعه بازآفرینی 60 محله در اردبیل
محبوب حیدری ، مدیرکل راه و شهرسازی استان اردبیل هم گفت: مطالعات اولیه و نحوه بازآفرینی 60 محله در استان انجام شده که در آن 20 محله در اردبیل ، 12 محله در مشگین شهر ، 11 محله در پارس آباد مغان و هفت محله در خلخال بعنوان بافت فرسوده ناکارآمد شناسایی شده اند.
وی بیان کرد: در حال حاضر 963 هکتار از مساحت شهر اردبیل ، 248 هکتار از مساحت پارس ‌آباد ، 95 هکتار از مساحت مشگین ‌شهر و 84 هکتار از مساحت شهر خلخال بافت فرسوده ناکارآمد هستند.
به گفته او، بر اساس ماده 59 قانون توسعه ششم تا سال 1400 در مشگین شهر 12 محله بازآفرینی می شود و از این تعداد چهار محله در سال 97 و سه محله در سال 98 و سه محله در سال 99 و مابقی در سال 1400 در برنامه باز آفرینی شهری استان لحاظ شده است.
حیدری بیان کرد: در سال های گذشته با تشکیل جلسه ستاد ملی بازآفرینی، تخصیص یک ردیف بودجه اعتباری برای جبران عقب ‌ماندگی و توسعه متوازن شهرهای استان مصوب شد تا در کنار آن توسعه فضاهای عمومی در محدوده بافت ناکارآمد و سکونت گاه های غیررسمی اجرایی شود.
وی به اجرای برنامه ها در راستای شناسایی محله های هدف اشاره کرد و گفت: تهیه یک فیلم با رویکرد شناسایی محلات هدف و تدارک برنامه نرم‌ افزاری و برگزاری دوره آموزشی با حضور استادان دانشگاهی و همچنین استفاده از ظرفیت سازمان ‌های مردم ‌نهاد در بخش بازآفرینی از جمله برنامه های اجرا شده در استان است.
** ساماندهی سکونت گاه های غیر رسمی در استان اردبیل
موسی کنعانپور ، مدیرکل دفتر فنی استانداری اردبیل نیز گفت: دولت تدبیر و امید ساماندهی سکونت گاه های غیررسمی و مطالعات بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری را در قالب طرح بازآفرینی شهری در دستور کار قرار داده و مطالعات بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهر خلخال هم تهیه شده است.
وی از تشکیل ستاد باز آفرینی پایدار محدوده ها و محلات هدف بهسازی شهری در استان خبر داد و گفت: با تشکیل این ستاد طرح بازآفرینی پایدار شهری خلخال و گرمی در سال 95 تهیه و منابع آن از محل اعتبارات ملی و داخلی تامین شده است که پس از تصویب و ابلاغ خدمات طرح های بازآفرینی از سوی شورای عالی شهرسازی و معماری ایران نسبت به عقد قرارداد انجام کار اقدام خواهد شد.
او اضافه کرد: با تشکیل ستاد بازآفرینی استان جلسات ستاد استانی برگزار شد و اخیرا موضوع بازآفرینی پایدار شهر های استان در دستور کار ستاد ملی بازآفرینی پایدار قرار گرفته و مصوباتی در این ستاد در رابطه با بافت های فرسوده شهری تصویب شده که نیازمند پیگیری دستگاه های اجرایی مربوطه و شهرداری هاست.
محله های ناکارآمد شهری نیازمند کارآفرینی هستند
قاسم رحیمی مدیرکل تعاون ،کار و رفاه اجتماعی استان اردبیل نیز گفت: محله های ناکارآمد در قالب طرح بازآفرینی شهری در این استان به منظور فراهم نمودن بستر اشتغال نیازمند کارآفرینی هستند.
وی افزود: همسو با ستاد ملی بازآفرینی ، کمیته ارتقای اقتصادی تشکیل شده که با شناسایی محله های ناکارآمد اقدام به ساماندهی محله ها ی نا کارآمد خواهد شد.
وی با اشاره به اهداف تشکیل این کمیته افزود: بهسازی بافت های فرسوده شهری ، گسترش حمایت های اجتماعی ،تعامل و اقدام مشترک نهادهای دولتی ، عمومی ،تعاونی و خصوصی به منظور ایجاد مشاغل خرد و شغل های پایدار ، پیشگیری از آسیب های اجتماعی ، رفع بیکاری و آموزش مهارت های لازم از جمله اهداف این کمیته است.
رحیمی اضافه کرد: بررسی برنامه های در حال اجرا در زمینه های اقتصادی و مشارکت های مردمی به منظور نوسازی بافت های فرسوده و ناکارامد شهری ، تبیین برنامه های پیشنهادی ، افزایش مهارت های شغلی ،حمایت از تشکیل تعاونی ها در محله های هدف ، بکارگیری ظرفیت ها و مهارت های مردمی ، توسعه مشارکت زنان و جوانان در فعالیت های اقتصادی محلات هدف از جمله وظایف تعریف شده در کمیته است.
وی تشکیل این کمیته را در ساماندهی محله های هدف موثر دانست و افزود: با شناسایی محله های ناکارآمد و فرسوده می توان وظایف هر یک از دستگاه ها را در اجرای طرح های مورد نیاز مشخص کرد.
مدیرکل تعاون ، کار و رفاه اجتماعی استان اردبیل با بیان اینکه همه دستگاه های اجرایی در طرح بازآفرینی شهری سهیم هستند افزود: در صورت اجرای مصوبات کمیته بسیاری از مشکلات محله ها حل و محله های فرسوده و ناکارامد از توزیع عادلانه امکانات برخوردار خواهند شد.
بر اساس آمارهای موجود 963 هکتار مساحت اردبیل ، 248 هکتار مساحت پارس ‌آباد ، 95 هکتار مساحت مشگین ‌شهر و 84 هکتار مساحت شهر خلخال بافت فرسوده ناکارآمد است.
به اعتقاد کارشناسان، وجود شهری با مبلمان زیبا و بناهایی با حفظ هویت فرهنگی به خودی خود می تواند در ایجاد نشاط اجتماعی تاثیرگذار بوده و به داشتن اجتماعی سالم کمک کند ضمن اینکه پرداختن به مشکلات اقتصادی و اجتماعی مناطق حاشیه ای شهرها موجب آرامش پایدار خواهد شد.
گزارش از: یعقوب شاددل
6016/ 7110