بزرگنمايي:

پیام آذری - مهاباد- گوشت شترمرغ به عنوان منبع غذایی جدید و بخشی از پروتئین مورد نیاز خانواده ها به تنوع غذایی سفره های ایرانی اضافه شده است؛ گوشت خوش پختی که تولید و عرضه رو به رشد آن امنیت غذایی را نیز افزایش می دهد و برخلاف تصورها در برخی از مناطق چندان هم گران قیمت نیست.
  طی سال های اخیر پرورش شترمرغ و به خصوص گونه گردن آبی (زولو) آن به دلیل وزن زیاد، کیفیت مناسب پوست و توان بالای مقاومت در برابر خشکسالی مورد توجه سرمایه گذاران بخش کشاورزی قرار گرفته است.
گوشت شترمرغ که بزرگترین پرندهٔ زنده دنیا و تخم آن نیز از هر پرنده زنده دیگری بزرگتر است، نه تنها از ارزش غذایی بالایی برخوردار است بلکه طی سال های اخیر فرصتی برای صادرات و ارزآوری فراهم کرده است؛ گوشتی که تقاضا برای آن روز به روز در حال افزایش است و سیاست های حمایتی نیز برای پرورش آن اعمال می شود.
یک کارشناس تغذیه در خصوص خواص گوشت شترمرغ   گفت: مصرف گوشت شترمرغ به عنوان گوشت طبی و رژیمی برای بیماران مبتلا به چربی خون و بیماران قلبی توصیه می شود.
"ناصر اسماعیلی" با بیان اینکه بر خلاف تصور گوشت این پرنده از نوع گوشت های قرمز، دارای پروتئین بالا و چربی پایین است، افزود: این نوع گوشت تنها 600 میلی گرم در هر کیلوگرم کلسترول و 20 درصد پروتئین دارد.
رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی نیز  گفت: بالا بودن کیفیت، پروتئین مناسب و وزن بالای شترمرغ از یک سو و تولید گوشت در بازه زمانی هفت تا هشت ماهه از سوی دیگر موجب شده است تا جهاد کشاورزی از تولید این نوع گوشت حمایت کند.
اسمعیل کریم زاده بیان کرد: حمایت جدی برای توسعه پرورش شترمرغ گوشتی و مادر در استان وجود دارد و تاکنون 2 مجوز برای واحدهای 24 قطعه ای خوی و یکهزار قطعه ای شاهیندژ صادر شده است.
وی از واگذاری زمین و مجوز برای پرورش دهندگان شترمرغ در آذربایجان غربی خبر داد و گفت: تسهیلات بانکی صندوق توسعه ملی نیز بر اساس ظرفیت درخواستی با سود 6 درصد به طرح های روستایی و چهار درصد به طرح های عشایری اعطا می شود.
وی افزود: اگر این طرح ها ایجاد اشتغال داشته باشد و در قالب طرح های فراگیر بگنجد، 6 درصد یارانه به آن تعلق می گیرد و سود تهسیلات از 18 درصد به 12 درصد کاهش می یابد.
رییس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی همچنین به توجیه اقتصادی پرورش شترمرغ در استان اشاره کرد و گفت: از سال گذشته صادرات گوشت شترمرغ به کشور عراق نیز آغاز شده و سالانه بیش از 300 جوجه شترمرغ به این کشور ارسال می شود.
کریم زاده اضافه کرد: علاوه بر گوشت از روغن، پر و پوست این پرنده نیز استفاده می شود و ارزش افزوده آن نیز بالاست.
مدیر مجتمع پرورش شترمرغ شاهیندژ که تنها پرورش دهنده شترمرغ مادر در شمال غرب کشور است نیز بیان کرد: ماهانه 300 تا 350 جوجه شتر مرغ " Struthio camelus" توسط دستگاه جوجه کشی در این مجتمع تولید می شود.
"محمد هیبتی" اضافه کرد: نژاد پرورشی در مجتمع شاهین دژ آذربایجان غربی، شترمرغ آفریقای جنوبی مشهور به "گردن آبی" با نام علمی "زولو" است که سازگاری خوبی با آب و هوای برخی از نقاط ایران دارد.
وی ادامه داد: برای جفت گیری و تخم گذاری این پرنده آب و هوای معتدل لازم است و گرما و سرما موجب استرس و عدم جوجه گیری از شترمرغ می شود؛ دمای مناسب نیز در شرایط عادی برای این پرنده 28 درجه می باشد.
هیبتی گفت: تقاضای بازار برای استفاده از این نوع گوشت خوب است به طوری که این مجتمع مشتریانی از استان هایی چون آذربایجان شرقی، اردبیل و تهران دارد و قیمت گوشت خالص این پرنده بدون استخوان نیز 450 هزار ریال است.
وی با اشاره به اینکه گوشت شترمرغ در شمال عراق نیز مشتری دارد، افزود: سالانه بیش از یک میلیارد و 200 میلیون ریال صادرات شده و 300 تا 400 جوجه شترمرغ به این کشور همسایه ارسال می شود.
هیبتی با اشاره به اینکه سالانه بیش از یکهزار و 800 جوجه شترمرغ در این مجتمع تولید می شود، بیان کرد: امسال 900 جوجه شترمرغ تولید شده که همگی در بازارهای داخلی و خارجی به فروش رفته است.
مدیر مجتمع پرورش شترمرغ بیان کرد: اکنون 60 شترمرغ مادر هفت تا هشت ساله در 10 هکتار مجتمع پرورشی نگهداری می شود که آن را تا یک سال آینده به 120 شترمرغ مادر افزایش می دهیم.
هیبتی با اشاره به اینکه تعداد واحدهای جوجه کشی شترمرغ در سطح کشور انگشت شمار است، گفت: در هر هفته 45 جوجه در این مجتمع تولید می شود.
وی با بیان اینکه شترمرغ پرنده مقاومی است و گاهی وزن آنها تا 120 کیلوگرم هم می رسد و به ندرت دچار بیماری و مرگ و میر می شود، گفت: عمر مفید این پرنده برای استفاده از گوشت، تخم مرغ و روغن آن تا 15 سالگی است اما 50 تا 60 سال هم عمر می کنند.
وی گفت: روغن شترمرغ نیز تسکین دهنده دردهای مزمن و شدید مفاصل مثل کمردرد، آرتروز، زانو درد، رماتیسم و سیاتیک، ضدچروک و لک صورت است و موجب بهبود جای زخم، زخم بستر، سوختگی و جای بخیه می شود.
وی با اشاره به کیفیت گوشت شترمرغ گفت: گوشت این پرنده زود پخت بوده و دارای پروتئین بالا و چربی پایین است؛ برای کباب کردن و پختن روی آتش نیز بسیار مناسب است.
وی در خصوص نحوه تغذیه شترمرغ در محل مجتمع پرورش این پرنده بیان کرد: روزی 2 وعده غذای مخصوص شترمرغ ها که 2 تا 2.5 کیلو دانه و 10 تا 20 لیتر آب را شامل می شود، مورد استفاده شترمرغ های بالغ قرار می گیرد.
وی اضافه کرد: دانه شترمرغ پرورشی شامل ترکیبی از یونجه، سویا، ذرت، سبوس، جو، کپک، کلسیم، کربنات، کربنات کلسیم، متیونین، لیزین و مکمل غذایی شترمرغ است.
وی با اشاره به اینکه پرورش این پرنده را با 30 بال شترمرغ از سال 1390 شمسی آغاز کرده است، گفت: هفت تا هشت میلیارد ریال سرمایه شخصی و یک میلیارد و 900 میلیون ریال تسهیلات سرمایه در گردش در آغاز این طرح هزینه شد.
وی اضافه کرد: امسال نیز چهار میلیارد و 300 میلیون ریال صرف خرید دستگاه جوجه کشی شده و با ایجاد این مجتمع برای چهار نفر اشتغال ایجاد شده است.
 شترمرغ با نام علمی «Struthio camelus» نوعی پرنده بی ‌پرواز بومی آفریقا و نوشخوارکننده از راستهٔ سینه ‌پهنان است.
شترمرغ گونه های مختلفی دارد که انواع آن شترمرغ بومی آفریقایی، شتر مرغ بومی استرالیا بنام "امو" و "کیساوری"، شتر مرغ بومی نیوزلند با نام "کیوی" و شتر مرغ بومی آمریکای جنوبی بنام "ریه" است.
پرورش شترمرغ گونه آفریقایی به خصوص نوع گردن آبی(زولو) آن به دلیل وزن زیاد، کیفیت مناسب پوست و توان بالای مقاومت در برابر خشکسالی و شرایط سخت و سازگاری با شرایط محیطی مورد توجه قرار گرفته است.
تولید مثل در شتر مرغ از 30 ماهگی آغاز می شود و 20 سال ادامه می یابد؛ معمولاً خانواده این پرنده از یک ماده و نر تشکیل می شود و متوسط تعداد تخم گذاری در هر دوره 40 عدد است و دوره خواب روی تخم 39 تا 43 روز به طول می انجامد.
شترمرغ ماده ممکن است خوابیدن روی تخم را از 2 سالگی شروع کند اما این حالت طبیعی نیست و سن مناسب برای آن چهار تا پنج سالگی است؛ توانایی تولید در شترمرغ بسیار متغیر است و این امر بستگی به مدیریت مزرعه و تغذیه دارد.