بزرگنمايي:

آذری آنلاین - نشریه "اردبیل آینده" روز چهارشنبه در مطلبی با عنوان "مزایده های مسموم " به موضوع مزایده ها و مناقصه های سازمان ها به قلم حسن سروری پرداخته است .
"در سال های اخیر حرف و حدیث های زیادی در چگونگی برگزاری و اجرای انواع مزایده ها و مناقصه های به اصطلاح صوری در سطح ادارات و سازمان های کشور شنیده می شود و به نظر می رسد به سبکی متداول تبدیل شده و در خصوص نظارت بر برگزاری مزایده های مسموم غفلت صورت می گیرد.
به عنوان مثال برای آگهی اجاره سالن های ورزشی که آگهی آن در یک نشریه استانی به تیراژ خیلی محدود چاپ می شود یا در یک روزنامه سراسری که حتی توزیع آن روزنامه در سطح کل استان به یک عدد سه رقمی نیز نمی رسد، به هیچ وجه نمی تواند معیار و رقابت عادلانه را رقم بزند، حتی گاهی بعضی از روزنامه های سراسری که حاوی آگهی مناقصه ای برای استان اردبیل هستند، هرگز به استان نمی رسد و به تبع توزیع نشده و فرد یا شرکت مورد نظر بدون رقیب و به راحتی برنده می شود.
گذشته از اینها طبق شنیده ها، اکثر این نشریات در همان روز توزیع در دکه های مطبوعاتی استان، توسط افرادی که مدعی اول برای تصدی و برنده شدن هستند به سرعت خریداری شده و فرصت رقابت منصفانه را از رقبا می گیرد.
این وضعیت تاسف بار در سایر ارگان های دیگر نیز به وفور دیده می شود. اخیراً شایعه ای مبنی بر خرید گل برای شهرداری یکی از شهر های استان به میزان300 میلیون تومان بدون استعلام و بر پایه فاکتور سازی و زدو بند نقل می شود.
در مورد مشابه دیگری خرید بدون تشریفات قانونی، مقدار زیادی چراغ برق به میزان400 میلیون تومان توسط شهرداری فلان شهر بر سر زبانهاست. مثال هایی از این دست به وفور در استان نقل محافل می باشد، گویی برای برنده شدن باید حتما از طرق مختلف و با دادن امتیازهایی که اکثراً مادی می باشد، بازی را بدون حضور رقیب به نفع خود تمام کرد.
اخیراً نیز شایعه ای مبنی بر عدم برگزاری عادلانه مناقصه یکی از ادارات طویل استان در سطح وسیعی شنیده شد، طبق شنیده ها آگهی مناقصه این قرارداد میلیاردی خرید، در هیچ یک از نشریات استان نیز چاپ نشده بود و دلیل ارگانهای مربوطه این بود که در روزنامه های سراسری آگهی چاپ شده و توزیع شده است.
با پیگیری های ما معلوم شد این روزنامه در سطح خیلی محدود به دکه های استان راه یافته و بلافاصله و در همان روز از طریق افراد ذینفع از سطح دکه های استان خریداری شده است و از میان بیش از یک هزار شرکت پیمانکاری ثبت شده در استان، تنها یک شرکت به راحتی و بدون حضور رقبا برنده مناقصه میلیاردی شده است.
آیا مصداق استفاده از رانت و زد وبند در اینچنین رقابت های یکطرفه محرز نیست؟ آیا برنده مناقصه بدون پرداخت زیر یا رومیزی می توانسته براحتی عرصه را بر دیگر رقبا تنگ کرده و بدون مشکل به خط پایان برسد؟
مزایده در لغت به معنی در معرض فروش گذاشتن چیزی به نحوی که هر خریداری قیمت بیشتر پیشنهاد کرد به وی فروخته شود. مناقصه نیز روشی است که در آن سازمان های عمومی، خرید کالا یا خدمت مورد نیاز خود را به رقابت و مسابقه می گذارند و با اشخاص حقوقی و حقیقی که کمترین قیمت یا مناسب ترین شرایط را پیشنهاد می کنند، معامله می نمایند. اصول مناقصه نیز شامل اصل آزادی رقابت، اصل شایستگی داوطلبان شرکت در مسابقه، اصل معلوم بودن نصاب معامله و ... مطرح می باشد.
با مراجعه به تعاریف مزایده و مناقصه در لغت نامه و توجه به اینکه اصل آزادی رقابت و شایستگی داوطلبان لازمه اجرای یک رقابت سالم و عادلانه است، کار را برای دستگاه های نظارتی و بخصوص قضایی استان دو چندان می کند.
توجه به این نکته خالی از لطف نیست که در هر برگزاری اینگونه معاملات، علاوه بر ضرر و زیان به بیت المال به علت اینکه سود حاصله بایستی توسط برنده مناقصه به افراد دخیل که باعث و بانی تحقق برنده شدن وی بودند، تقسیم شود، خروجی کار همراه با ایراد و نارسایی شده و بزرگترین ضربه به مردم و شهروندان وارد می شود.
از مدیران اجرایی بخصوص مدیران سازمان های طویل و به اصطلاح پر مناقصه نظیر شهرداری ها، جهاد کشاورزی، ورزش و جوانان، راه و شهرسازی، دانشگاه ها و در کل تمامی ارگان های دولتی که به نحوی هر ساله بیش از دهها آگهی مزایده و مناقصه برگزار می کنند، انتظار داریم جهت حفظ حق و حقوق بیت المال، ایجاد فضای سالم رقابتی و از بین بردن یا حداقل کاهش ضرر و زیان ناشی از اجرای پروژه های بودار که عوارض بعدی آن موجب ضرر و زیان مردم خواهد شد، در سال های آتی اهتمام جدی به این مورد داشته باشند و اجازه ندهند عده ای محدود با استفاده از روابط نامشروع به ثروت اندوزی بپردازند.
در این خصوص یادی می کنیم از خاطره یکی از دوستان که سال هاست زحمت توزیع نشریات و جراید را در استان به عهده دارد که در یک محفلی می گفت: آگهی دولتی که در یک روزنامه سراسری چاپ شده بود و 150 نسخه از روزنامه جهت توزیع دست ما رسیده بود، شخصی اول صبح با مراجعه به دفتر توزیع درصدد بود تمام 150 نسخه روزنامه را قبل از توزیع از ما بخرد، با مقاومت بنده ایشان موفق به خرید نشریه نشد و فردای همان روز برای اکثر دکه داران این سوال پیش آمده بود که فلان روزنامه چه مطلبی زده بود که همه موجودی روزنامه توسط یک نفر خریداری شد.
علاوه بر این مزایده های نامشروع و غیر اخلاقی باید به این نکته نیز اشاره کرد، برخی از مسئولین خرید سازمان ها جهت خرید ملزومات اداره، که بایستی با استعلام و انتخاب کمترین و مناسب ترین قیمت همراه باشد، با هماهنگی و اخذ امتیاز، نسبت به خرید از جاهای مشخص اقدام می نمایند.حتی گاهی دیده شده که در قبال برخی از خریدهای اینچنینی فاکتور سفید نیز گرفته شده است و سند سازی صوری انجام میدهند.
تاسف بارترین قسمت مطلب در این است که بسیاری از ارگان ها، خود یکی از بدهکارترین سازمان ها هستند و روزانه با طلبکاران زیادی سر و کله می زنند. اگر این فسادها از ادارات برداشته شود بسیاری از این هزینه ها کاسته شده و اداره مذکور دیگر کمبود اعتبار نداشته و با جدیت مطالبات مردم را به سرانجام می رسانند.
روزی خلیفه‌ وقت، کیسه پر از سیم با بنده ای نزد ابوذر غفاری فرستاد و خلیفه به غلام گفت: “اگر وی این از تو بستاند، آزادی” غلام کیسه را به نزد ابوذر آورد و اصرار بسیار کرد، ولی وی نپذیرفت. غلام گفت: آن را بپذیر که آزادی من در آن است و ابوذر پاسخ داد،“ بلی، ولی بندگی من در آن است”.
متاسفانه دزدی امروزه در شکل و شمایل جدیدی خودنمایی می کند و دیگر احترام و حرمت نان و نمک صاحبخانه رنگ باخته و کار به جایی رسیده که بجای حساسیت در پیشبرد اهداف سازمانی و توجه به رفاه عمومی و خواسته های مردم، برخی از مدیران با همدستی تعدادی پیمانکار و سرمایه دار شناخته شده، از کوچکترین فرصتی برای منفعت و سودجویی خود بهره مند شده و پورسانت ها و رانت های بجامانده از برخی مناقصه ها و مزایده های صوری را همچون غنایم جنگی مابین خود تقسیم می کنند. در این بین کار دستگاه های نظارتی در صورت ورود و مچ گیری حداقل چند موردی می تواند زنگ خطر و ریشه کنی این بدبختی بزرگ را سامان دهد".