بزرگنمايي:

آذری آنلاین - ارومیه- شهرام غفاری، نابغه ای با 35 اختراع در شاخه های مختلف علمی بوده و دستگاه «دیفندر» وی به ثبت جهانی رسیده و به 20 کشور دنیا صادر شده است؛ مخترعی که دیدگاه ها و زندگی کاری اش الگوی انگیزشی برای جوانان جویای کار به شمار می رود.
به گزارش ایرنا وی متولد 1355 در ارومیه، کارشناس مهندسی برق الکترونیک و دانشجوی دکتری مدیریت بازاریابی فروش است و دستگاه دیفندر /Defenfer/ خود با کاربردهای مختلف در زمینه های کشاورزی را در سال 1394 در WIPO/ سازمان جهانی مالکیت فکری/ به ثبت جهانی رسیده است.
هات پنل /Hot Panel/، دیفندر/Defenfer/، دستگاه پیش بینی زلزله، دستگاه ضد سرقت و لیفتراک بیمارستانی تنها بخشی از اختراعات این مبتکر ارومیه ای است.
بدون شک یک مصاحبه به تنهایی نمی توانست اختراعات متعدد شهرام غفاری را به روشنی تشریح کند؛ به همین دلیل تمرکز در این مصاحبه بر روی مهم ترین اختراع وی صرف شد تا مشتاقان علم و فعالان بخش صنعت با ریزه کاری های این طرح بکر بیشتر آشنا شوند.
سوال: نقطه شروع یک اختراع چیست؟
جواب: یک اختراع با یک رویاپردازی شروع می شود که البته بیشتر انسان ها به آن می خندند؛ وقتی چشم انداز آن را ترسیم کنی و آن را با کسی در میان بگذاری، انرژی های منفی بیشتری از محیط پیرامون دریافت می کنی. انتقادهایی نیز همچون " اینقدر اختراع کرده ای چقدر می ارزد؟ مدال تو چقدر می ارزد؟" خواهی شنید پس بهتر است آن ایده را پیش خودت نگه داری و این دلیلی می شود تا چراغ خاموش حرکت کنی.
سوال: چه عواملی از نظر شما در دستیابی به اهداف مهم است؟
جواب: باید طبق برنامه حرکت کرد اما انعطاف پذیری در برنامه نیز ضروری است. شاید برخی اتفاق های ناخوشایند در مسیر رسیدن به هدف روی بدهد اما باید به حمکت الهی دل سپرد زیرا اعتقاد دل ما را قرص می کند؛ محصولی که به سمت تجاری سازی می رود با کار گروهی به نتیجه می رسد و اگر شکست می خوریم به دلیل نبود برنامه است. مطالعه نیز از دیگر فاکتورهای لازم است.
سوال: چه رابطه ای با کتاب دارید؟
جواب: حدود هفت هزار کتاب در کتابخانه شخصی خودم با موضوعات مختلف دارم و به صورت روزمره اخبار اقتصادی را به صورت آنلاین و از طریق روزنامه ها دنبال می کنم. هر ماه 17 مجله در موضوعات مختلف نظیر خودرو، برق و صنایع هوایی دریافت می کردم اما در زمان حاضر به علت محدودیت زمانی در مجلات کمتری اشتراک دارم. الان شاخ و برگ ها را کمتر کرده ام تا تنه فعالیت هایم تنومندتر شود.
سوال: مهم ترین عامل که راه موفقیت را سد می کند، چیست؟
جواب: بهانه. بر این باورم بزرگترین مسائل قابل حل هستند اما کوچکترین بهانه ها نه! بزرگترین کوه ها را مرحله به مرحله می توان خرد کرد و از مسیر برداشت اما بهانه ها به هیچ وجه قابل رفع نیستند.
سوال: چه تجربه ای از دیگر صاحبان صنعت آموخته اید؟
جواب: همواره از بزرگان صنعت تولید ایران تجربه های ارزنده ای آموخته ام. یکی از تجربه های ارزشمند این بوده که مخترع بهتر است محصولی که در شهر خود تولید می کند را در شهر دیگری بشناساند و به فروش برساند؛ محصولی که در شهر خود تولیدکننده عرضه می شود غالبا در حاشیه توجه قرار می گیرد چون چشم ها به آن محصول بومی عادت می کند.
سوال: به مهم ترین اختراع شما بپردازیم. ایده اختراع «دیفندر» چگونه به ذهنتان خطور کرد؟
جواب: در دوران کودکی پدرم تعریف می کرد که سربازانش گاهی در اثر نیش عقرب و برخی حشرات دچار آسیب جدی می شدند یا حتی فوت می کردند. این مورد سال ها بعد، طراحی و ساخت دیفندر را در ذهنم جرقه زد. جالب است بدانید الان در مرز شلمچه در زاغه های سربازان برای دفع عقرب از دیفندرهای اهدایی من استفاده می کنند.
سوال: چطور شد به فکر اهدای این دستگاه افتادید؟
جواب: در سال 1392 با خودروِ شخصی از شلمچه بازدید و 24 دستگاه دیفندر به سربازان منطقه اهدا کردم.
سوال: دستگاه اختراعی شما چه تفاوتی با نمونه های مشابه دارد؟
جواب: صدای حیوانات در نمونه های مشابه استفاده می شود اما پس از مدتی حیوان به صدای تولیدی دستگاه عادت می کند و کارایی دستگاه مورد نظر پایین می آید. دیفندر به عنوان دستگاه الکترونیکی صدایی تولید می کند که گوش انسان قادر به شنیدن آن نیست. دارای دستورالعملی است که زمان و فرکانس خاصی تولید می کند؛ این دستگاه در مورد پرندگان، خزندگان، حشرات، چهارپایان، جوندگان، آبزیان مزاحم تعریف شده است و می تواند در جذب آبزیان نیز کاربرد داشته باشد.
سوال: این دستگاه به چه منظوری اختراع شده است؟
جواب: در یک کلمه برای خدمت به بشریت به وجود آمده است زیرا ما حیوانات را نباید بکشیم و نباید سگ های ولگرد را با گلوله از پا در بیاوریم. «دیفندر» این قابلیت را دارد تا با استقرار در مکان های خاص و مسافت تعیین شده حیوانات مزاحم را از حریم مکان های حساسی چون بیمارستان دور کند. همچنین در فرودگاه برای دور کردن حیوانات نصب می شود تا در فرود هواپیما در باند مشکل ایجاد نکند. «دیفندر» در آفریقا کارایی بهتری دارد و اِبولا را که یک پشه صنعتی است دور نگه می دارد. این اختراع در پایانه های دریایی، صنایع نفت و پتروشیمی و البته در کشاورزی نیز کابردهای مختلفی دارد.
سوال: چند نمونه از کاربردهای «دیفندر» در کشاورزی را ذکر بفرمایید.
جواب: مدتی پیش موش ها به باغ های سیب منطقه حمله کردند؛ هویج را سم زدند تا موش ها بخورند و بمیرند اما کلاغ ها از این هویج ها خوردند و تلف شدند و محیط زیست هم از این موضوع گله مند شد. چاره کار در دستان ما بود! کافی بود در هر هکتار از باغ یک دستگاه دیفندر را قرار دهند. قیمت 385 هزار تومانی این دستگاه به نسبت کارایی اش زیاد نیست. «دیفندر» همچنین برای دفع آفت های نباتی در باغ هایی چون لیمو استفاده می شود و نیازی به سم پاشی را مرتفع می کند. در ترکیه در گلخانه ها سم پاشی نمی شود و از «دیفندر» استفاده شده تا میوه ارگانیک در اختیار عموم مردم قرار بگیرد و برای هر هکتار یک دستگاه مورد نیاز است. همچنین می توان به دستگاه برنامه داد تا پرنده ها را فراری دهد تا توت و گردو را نخورند.
سوال: لیفتراک بیمارستانی یکی دیگر از اختراع های شما بود. چگونه مورد استقبال قرار گرفت؟
جواب: ایده لیفتراک بیمارستانی از یک مبتکر دیگر به نام مهندس سپهیار گرفته شد. یک نمونه آن را طراحی و به بیمارستان امام خمینی(ره) ارومیه دادیم. لیفتراک بیمارستانی برای انتقال بیماران بدحال اتاق عمل به روی تخت بیمارستانی به کار می رود. من بیمارانی که در این وضعیت متحمل درد می شوند را دیده ام اما استقبال از آن در حد انتظار نیست؛ اگر این محصول از ترکیه خریداری می شد، بیشتر مورد پذیرش قرار می گرفت!
سوال: عکس العمل مسوولان کشوری در مواجهه با این اختراعات چه بود؟
جواب: معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری وقتی مرا در نمایشگاهی دید، سوالی درباره یکی از اختراعات پرسید که هنوز در گوشم سنگینی می کند؛ آن سوال این بود: "تاکنون چقدر از این محصول فروخته ای؟. مسوولان اهمیت اختراعات را با میزان فروش می سنجند.
سوال: در انتظار طرح چه سوالی بودید؟
جواب: منتظر بودم از دست اندازهای حرفه ام بپرسد چون ما می توانیم مشکلات را حل کنیم. می توانیم درهای بسته را باز کنیم. اگر دیوار در برابرمان باشد برای آن در می سازیم اما در دست اندازهای جامعه و به ویژه سیستم اداری سرعت پیشرفتمان کم می شود!
سوال: چه نوع حمایت هایی در مدت 11 سال از شما شده است؟
جواب: سال هاست احساس می کنم کارهایم از نظر مسوولان بی فایده است! سه سال است به وعد و وعید یکی از نهادها برای دریافت تسهیلات 100 میلیون تومانی دلخوشم و همین دلخوشی برایم باقی مانده است! سیستم اداری باید در عمل از شرکت دانش بنیان حمایت کند. نامهربانی ها به حدی رسید که شرکت خود به نام "پات الکترونیک شمال غرب" را که سال 1385 به ثبت رسانده بودم در سال 1396 منحل کردم. جالب است بدانید به واسطه اختراع دستگاه «دیفندر» از FDA/سازمان دارو و غذای آمریکا/ گواهینامه بهداشت دریافت کردم در حالی که خوشبخاته هنوز از وزارت بهداشت مجوز نگرفته ام!
سوال: چه خاطره ای از برگزاری نمایشگاه دارید؟
جواب: آن خاطره ها نیز خوشایند نیست! سال 1395 اختراع خود به نام «هات پانل» را به نمایشگاه تهران برده بودم. یکی از مسوولان کشوری حتی ثانیه ای در مقابل غرفه آذربایجان غربی توقف نکرد! در جواب این سوالم که جنابعالی چرا حاضر نشدید تلاش فراون تیم من در خلق این اختراع را شاهد باشید؟ گفت که من وقت زیادی برای این کارها ندارم و با این اظهار نظر آب پاکی را روی دستانم ریخت و بی اعتنایی، رهاورد سفرم به پایتخت در آن سال شد!
سوال: کدام اختراع شما را هنوز باور نکرده اند؟
جواب: دستگاه پیش بینی زلزله که وقوع زمین لرزه را سه دقیقه پیش از وقوع این بلای طبیعی پیش بینی می کند؛ در حالی که از ژاپن، استرالیا و آمریکا برای آن گواهی تاییدیه گرفته ام اما در داخل کشور هنوز آن را باور نکرده اند؛ راستش را بخواهید مشکل این است خود ما را بیشتر باور نکرده اند نه اختراع ما را!
علی عبدلی، مدیرعامل جدید شرکت شهرک های صنعتی آذربایجان غربی نیز در مورد این نابغه ارومیه ای، بیان کرد: این مخترع می تواند در راستای تجاری سازی اختراعات خود از تسهیلات و حمایت های قانونی ممکن استفاده کند.
مدیر توسعه صنعتی شرکت شهرک های صنعتی آذربایجان غربی نیز گفت: فضایی به مساحت حدود 200 مترمربع با هدف انجام فعالیت های تحقیقاتی و فن آوری از سال 1394 در مرکز خدمات فن آوری و کسب و کار ارومیه در اختیار شهرام غفاری قرار داده شده است.
امیر شهسوار جلاوت افزود: پرداخت هزینه برپایی غرفه برای معرفی محصولات و فن آوری ها در نمایشگاه های مختلف و قسمتی از هزینه شرکت در تورهای صنعتی داخلی و خارجی در قالب یارانه از دیگر اقدام های حمایتی از این مخترع به شمار می رود.
به گزارش ایرنا بیشتر نخبگان و مخترعان ایرانی ساکن در ایران و سایر کشورها به رفع مشکلات مردم در سرزمین ابا و اجدادی خود علاقه مند هستند اما سیاست های حمایتی برای انگیزه بخشی به آنان باید اتخاذ شود.
بسیاری از کشورها حتی با مهاجرت تحصیل کردگان خود روبرو هستند اما علاوه بر حمایت از نخبگان ساکن در داخل کشور، با استفاده از سیاست های مختلف از جمله سیاست های توسعه، بازار کار و مهاجرت (اعطای تابعیت به فرزندان فرد مهاجرت کننده و نظایر آن) تلاش می کنند افراد مهاجرت کرده را نیز به کشور بازگردانند.
بعضی از این کشورها همچون هند و چین نهادهای خاص، تسهیلات و سیاست های ویژه ای را برای نخبگان تشکیل داده اند و بعضی دیگر نیز با شبکه سازی بین نخبگان و افراد تحصیل کرده در دانشگاه های برتر بین المللی و تخصیص مشوق های مالی برای ایجاد کسب و کارهای دانش بنیان این ظرفیت را برای آنان فراهم کرده اند.
در ایران نیز سند راهبردی کشور در امور نخبگان از سال 1391 در شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید و باید توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، بنیاد ملی نخبگان، وزارت آموزش و پرورش و نهادی مرتبط دیگر اجرا شود.
اقداماتی در راستای این سند از جمله طرح خدمت تخصصی نخبگان، شناسایی و حمایت از برگزیدگان ادبی، هنری و علمی، طرح همکاری با متخصصان و دانشمندان ایرانی غیرمقیم، اعطای جوایز تحصیلی، بورس های تحصیلی و فرصت مطالعاتی کوتاه مدت به اعضای هیات علمی و دانشجویان دکتری نیز اجرا شده است.
با وجود این طرح ها و داشتن چندین متولی در این حوزه طی 4 سال اخیر نزدیک به یکهزار ایرانی تحصیلکرده خارج از کشور به وطن بازگشته اند اما به نظر می رسد باید با توان بیشتری در این زمینه جلو رفت.
ادامه کار و فعالیت این نخبگان در سرزمین مادری و جامعه امروز ایران مهم است و باید آماری از ماندگاری آنان و اطلاعات دقیق تری از شمار افراد تحصیلکرده، موفق و کارآفرین ایرانی خارج از کشور که می توانند برای امروز ایران مفید باشند، تهیه شود.
گزارش از: توحید محمودپور
7129/3072