بزرگنمايي:

آذری آنلاین - ارومیه- شرایط برای ادامه حیات تنها جاندار دریاچه ارومیه به دلیل غلظت بالای نمک ناممکن به نظر می رسد اما ایجاد موقعیت های مصنوعی با هدف پرورش و صادرات آرتمیا در حاشیه دریاچه ای که روزگاری غنی ترین زیستگاه آن بوده، نیازمند پژوهش و سرمایه گذاری است.
  پژوهش های کاربردی علوم مختلف در کمال ناباوری و در بیشتر موارد تنها با پیگیری یک سوال به نتیجه می رسد و اکنون این سوال در مورد موجود مرموز دریاچه ارومیه مطرح است " آیا با ایجاد شرایط مصنوعی می توان این جاندار گران قیمت را در حاشیه نگین آبی آذربایجان پرورش داد؟ "
تولید سالانه 180 تن آرتمیا در تنها مرکز بخش خصوصی کرمان و صدور یک مجوز جدید اما محدود برای پرورش آرتمیا در ورودی زرینه رود به دریاچه ارومیه نیز امید به صادرات این موجود را افزایش می دهد؛ موجودی که کاربردهای آن روز به روز در حال افزایش است.
بر اساس یافته های جدید که چندی پیش در همایش غذای زنده آبزیان در دانشگاه ارومیه از زبان محققان خارجی مطرح شد، استفاده از این موجود در تحقیقات بیولوژیکی، علوم تغذیه و کشاورزی نیز به اثبات رسیده است.
بر اساس اسناد تاریخی اولین گزارش علمی دربارهٔ میگوی آب شور یا آرتمیا متعلق به دریاچه ارومیه بوده که در اوایل قرن دهم میلادی توسط " اسطخری " جغرافیدان ایرانی در 2 کتاب "صور الاقالیم " و "مسالک و ممالک" تحت عنوان سگ آبزی درج شده ‌است اما با وجود گذشت قرن ها، بی توجهی ها به عرضه این موجود ارزشمند همچنان ادامه دارد.
رئیس مرکز تحقیقات آرتمیای کشور در گفت و گو با ایرنا با اعلام اینکه امسال بانک سیست و ژن " آرتمیا اورمیانا " برای جلوگیری از انقراض این آبزی خاص دریاچه ارومیه راه اندازی می شود، افزود: راه اندازی بانک ژن که از تعهدات مرکز تحقیقات آرتمیاست در صورت تامین اعتبار طی نیمه نخست سال جاری در دستور کار قرار می گیرد.
علی نکوئی همچنین به راه اندازی بانک سیست " آرتمیا اورمیانا " نیز اشاره کرد و افزود: هدف از راه اندازی بانک سیست و ژن آرتمیا یا میگوی آب شور حفظ ذخایر ژنتیکی و تحقیقاتی این آبزی است و در صورت راه اندازی آنها امکان ذخیره ژنتیکی آرتمیای کشور و دیگر کشورهای منطقه فراهم می شود.
نکوئی با اعلام اینکه میزان آرتمیای زنده موجود در هر لیتر از دریاچه ارومیه به صفر رسیده است، افزود: در آخرین پایشی که طی اول اردیبهشت سال جاری در دریاچه ارومیه انجام شد، در هر لیتر از آب دریاچه 28.8 عدد سیست آرتمیا، 0.3 عدد جلبک /غذای آرتمیا/ و 348 گرم نمک مشاهده شد.
وی ادامه داد: آرتمیا در شوری حداکثر 220 گرم در لیتر می تواند زیست کند ولی اکنون وضعیت شوری دریاچه ارومیه به دلیل افزایش دما و کاهش بارندگی به 348 گرم بر لیتر رسیده است و امکان حیات برای این گونه جانوری وجود ندارد.
رئیس مرکز تحقیقات آرتمیای کشور با اشاره به تولید سالانه نزدیک به 100 کیلوگرم سیست آرتمیا در کشور، گفت: سالانه 10 تا 30 تن سیست آرتمیا برای مصرف داخلی آبزیان وارد کشور می شود.
وی با اعلام اینکه سالانه نزدیک به 200 تن آرتمیای زنده در کشور تولید می شود، ادامه داد: سال گذشته 20 تن آرتمیا از مرکز تحقیقات آرتمیای کشور در آذربایجان غربی و 180 تن نیز در تنها مرکز بخش خصوصی واقع در کرمان برداشت شده است.
نکوئی با اشاره به میزان برداشت آرتمیا از دریاچه ارومیه در دوران پرآبی آن، بیان کرد: در اوایل دهه 1380 از محل مجوزهای صادر شده برای بهره برداری از پنج درصد دریاچه ارومیه، سالانه پنج هزار تن آرتمیای زنده و یکهزار تن سیست مرطوب آرتمیا برداشت می شد.
وی قیمت هر کیلوگرم آرتمیای زنده را یک میلیون و 200 هزار ریال و منجمد آن را 450 هزار ریال اعلام کرد و گفت: در صورت بسته بندی مناسب، قیمت هر کیلوگرم از آرتمیای زنده در بازار به چهار میلیون ریال می رسد.
رئیس مرکز تحقیقات آرتمیای کشور از راه اندازی مرکز پرورش آرتمیا در ورودی آب زرینه به دریاچه ارومیه توسط بخش خصوصی نیز خبر داد و گفت: مجوز احداث 10 هکتار استخر خاکی در بستر دریاچه ارومیه برای پرورش آرتمیا صادر شده است که در صورت تامین اعتبار یا جذب سرمایه گذار مراحل احداث آن آغاز می شود.
رئیس پژوهشکده آرتمیا و آبزی پروری دانشگاه ارومیه گفت: دریاچه ارومیه از ظرفیت بالای تولید آرتمیا برخوردار است و پس از احیای فاز اول دریاچه، سالانه می توان حداقل یکهزار تن تخم آرتمیا در آن تولید کرد.
ناصر آق با بیان اینکه حدود چهار هزار تن تخم آرتمیا سالانه در دنیا استفاده می شود، افزود: دریاچه ارومیه در دوران پرآبی می توانست نیاز کل دنیا را برآورد کند.
وی با اشاره به اینکه استفاده از ظرفیت آرتمیای دریاچه ارومیه اولین بار در سال 1376 مطرح شد، افزود: در آن دوره بهره برداری از آرتمیا مورد موافقت قرار نگرفت و بهره برداری آن در سال 1380 برای مدتی کوتاه انجام شد.
وی ادامه داد: در اوایل دهه 1380 هشدارهای لازم درباره از بین رفتن فرصت استفاده از آرتمیا را مطرح کردم اما به این هشدارها توجهی نشد.
پژوهشگر مرکز رفرانس جهانی آرتمیا در دانشگاه گنت/Gent/ بلژیک نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در ارومیه بیان کرد: بر اساس یافته های جدید آرتمیا در تحقیقات بیولوژیکی/زیست شناسی/ شامل مطالعات ژنتیکی و میکروبیولوژیکی/میکروب شناسی/ کاربردهای وسیعی دارد.
پروفسور ژیلبرت وان استاپن (Gilbert Van Stappen) افزود: آرتمیا همچنین در کشاورزی و تحقیقات مرتبط با علم تغذیه نیز استفاده می شود.
وی با اشاره به اینکه ایران منابع آرتمیای مختلفی دارد اما هیچ یک به اهمیت و بزرگی دریاچه ارومیه نمی رسد، اضافه کرد: تولید آرتمیا در حاشیه دریاچه ارومیه و در مناطق کم عمق مستعد در زمان حاضر از لحاظ علمی ممکن به نظر می رسد اما به مطالعه دقیق تر نیاز دارد.
پژوهشگر مرکز آبزی پروری ایرتا از اسپانیا نیز  بیان کرد: آرتمیا به عنوان ریزترین ماده غذایی برای تغذیه لاروی ماهی در صنعت آبزی پروی و کشاورزی کاربرد دارد.
پروفسور انریک گیسبرت (Enric Gisbert)ادامه داد: لاروی کالچر/Larviculture/ یا تولید و پرورش لاروی ماهی یا حلزون صدفی یک شاخه تخصصی از شیلات بوده که کاربردهای نوین آرتمیا در این بخش مطرح شده است.
 آرتمیا یا میگوی آب شور موجود ظریف و کوچکی از رده سخت پوستان بوده که به زندگی در آب های شور عادت کرده است اما در شرایط طبیعی به دلیل بالا رفتن غلظت نمک دریاچه ارومیه، امکان حیات ندارد؛ موجودی که در صورت تولید می تواند موجب ایجاد صنایع تبدیلی برای بسته و شرکت های تجاری برای صادرات آن در منطقه شود.