بزرگنمايي:

آذری آنلاین - ارومیه- استاد اسماعیل قنبری، هنرمند طراز اول ارومیه ای با نشان درجه 2 هنری بوده که 2 نشان ملی در هنر معرق روی چوب را برای آذربایجان غربی به ارمغان آورده است؛ هنرمندی که با معرق کاری درب چهار مسجد ارومیه ماندگار شده اما سال هاست که آثارش زیر تلّ خاک اره در گوشه کارگاهش پنهان شده است.
به گزارش ایرنا " گلدان ییلاق " و " گلدان قشلاق " استاد قنبری در 1393 نشان ملی مرغوبیت صنایع دستی را به دست آورد و برگ زرینی در تاریخ موفقیت های هنرهای دستی آذربایجان غربی رقم خورد.
درب های مسجد جنرال /عسگرخان/، مسجد حاجی قاضی، مسجد موسی الرضا و مسجد روستای کشتیبان ارومیه با برخورداری از طرح و ترکیب رنگ های منحصر بفرد، گویای مهارت هنری ظریف استاد قنبری بوده و اولین عکس کتاب "تولیدکنندگان برتر صنایع دستی آذربایجان غربی" به اثر معرق چوب این استاد چیره دست مزین شده است.
اسماعیل قنبری در سال 1334 در ارومیه به دنیا آمد و هنر وجود وی از 25 سال پیش در قالب معرق کاری به غلیان درآمد.
وی دارای پروانه تولید انفرادی /کارت شناسایی صنعتگری/ بوده و آثارش را در سال های 1393، 1395 و 1396 در دومین، سومین و چهارمین نمایشگاه سراسری صنایع دستی آذربایجان غربی و همچنین دوازدهمین دوسالانه ملی نگاره های چوبی در سال 1394 در معرض دید عموم قرار داده است.
استاد قنبری هنرمند برتر صنایع دستی کشور در جشنواره و نمایشگاه ملی صنایع دستی ایران در سال 1392 بوده و غرفه وی در دومین نمایشگاه منطقه ای بازرگانی صنایع دستی آذربایجان غربی در سال 1390 به عنوان غرفه برتر شناخته شده است.
استادی که کارگاهش به جای واقع شدن در داخل بازار یا جوار مکان های باستانی در خیابان رازی ارومیه و در همسایگی مغازه های صافکاری و ابزارفروشی جای گرفته و در بین مردم ناشناخته مانده است!
استاد آرام اما ناراضی به نظر می رسید، چشم هایش از حرف های ناگفته خبر می داد، گاهی لب هایش را روی هم فشار می داد و حرفش را قورت می داد؛ پس از سال ها هنرنمایی روی چوب با همدم دیرینه اش اره مویی گفتنی ها داشت اما کفه ترازوی این مصاحبه بیشتر به سمت حرف های ناگفته سنگینی کرد!
سوال: انس با چوب از چه زمانی در شما ریشه دوانید؟
جواب: نزدیک به 30 سال پیش در مناسبت روز معلم 2 اثر معرق با تکینک های اولیه برای فرزندانم خلق کردم. بعدها به پیشنهاد یکی از سازندگان کمد چوبی آن تکنیک ها را بر روی برخی وسایل منزل پیاده کرده و کم کم صنایع دستی را یاد گرفتم. مدتی بعد آثارم که در حد ارائه در یک غرفه بود را در نمایشگاهی عرضه کردم؛ تا جایی که به یاد دارم تابلویی به نام "شکار" جزو اولین کارهای جدی من محسوب می شود.
سوال: کدام نوع چوب ها دست مایه هنر معرق می شود؟
جواب: انواع چوب از کشورهای مختلف دنیا نظیر ونگه، روزپادوک آفریقایی و برزیلی، جوش کیکوم، عناب، سرخدار، اکالیپتوس، گلابی قرمز، گلابی سفید، نارنج و سنجد برای استفاده در معرق کاری در این کارگاه وجود دارد.
سوال: چه نوع چوب یا مواد مورد استفاده در این هنر متمایزتر است؟
جواب: یکی از مواد متفاوت که در معرق کاری استفاده می شود "استخوان شتر" است. ماده حساس دیگر که برش آن بسیار سخت است "صدف" نام دارد که بر اساس الگو از صدف واقعی جدا می شود؛ استفاده از صدف در یک اثر معرق باعث می شود رنگ های مجاور صدف متمایز شده و زیباتر دیده شود.
سوال: موارد کاربرد صدف بیشتر در چه نوع آثاری است؟
جواب: من در کارهای اخیرم در قاب آئینه، میز و حباب از صدف بیشتر استفاده کرده ام؛ در قاب آینه ای که برای جدیدترین نمایشگاهم خلق کرده بودم از 608 تکه صدف طبیعی بهره بردم. خرد کردن صدف کار دشواری است و در این اثر کار بر روی قاب آینه 10 روز به طول انجامید.
سوال: مهم ترین مرحله خلق یک اثر معرق چیست؟
جواب: هر مرحله ظرافت خاصی را می طلبد اما طراحی در هنر معرق کاری از حساسیت زیادی برخوردار است. من ابتدا نظر خود را به طراح می گویم و گاهی نیز طراح به مرور زمان طرز فکر مرا می شناسد و از طرف وی کار آغاز می شود. سعید ارسلانی، هنرمند ارومیه ای که دکترای نگارگری ایرانی را دارد بیشتر طراحی های مرا انجام می دهد و همفکری های وی در خلق آثارم راهگشاست. مثلا یکی دو ماه پیش بر روی عکس زیبای یک اسب متمرکز شده بودم تا آن را بر روی چوب پیاده کنم اما طراحم به محض دیدنش مرا به درستی از این کار منصرف کرد.
سوال: 2 اثر از بین همه آثار شما نشان ملی مرغوبیت دریافت کرده است؛ ویژگی بارز آنها چیست؟
جواب: گلدان های ییلاق و قشلاق جزو ظریف ترین کارهایی است که من خلق کرده ام. این گلدان ها به شکل استوانه و خمره هستند و درآوردن طرح آنان به تلاش زیادی نیاز داشت. این گلدان ها در 1393 از لحاظ مرغوبیت، اصالت، نوآوری در طرح و اجرا، قابلیت حضور در بازار و سازگاری با محیط زیست نشان ملی مرغوبیت صنایع دستی را به دست آورد.
سوال: یکی دیگر از کارهای ماندگار شما معرق کاری بر روی درب چند مسجد ارومیه بوده است؛ از این آثارتان بیشتر بگویید.
جواب: درب معرق مسجد جنرال /عسگرخان/، مسجد حاجی قاضی، مسجد موسی الرضا و مسجد روستای کشتیبان را با طرح و ترکیب رنگ های منحصربفرد برای هنردوستان این شهر تقدیم کردم. از مرحله طراحی تا معرق کاری هر درب حدود 2.5 ماه زمان برد و طرح هیچ یک شبیه هم نیست و در نوع خود ویژگی های متمایز دارد و از چوب های نفیسی بهره برده شده است.
سوال: یکی از جالب ترین و ظریف ترین آثار شما یک کره معرق کاری شده به نام "حباب" است. این اثر چه ویژگی هایی دارد؟
جواب: این کره از لحاظ فنی حرف زیادی برای گفتن دارد. ظرافت و رنگ آمیزی آن سخت و حساس بود. حاصل یکسال تفکر است و در یک ماه و نیم کار عملی خلق شده است؛ از درختان طبیعی آفریقایی، برزیلی و ایرانی استفاده شده و نقشه ایران از جنس صدف و نقشه آذربایجان غربی از جنس فیروزه انتخاب شده است.
سوال: در زمان حاضر چه هدفی را در سر می پرورانید؟
جواب: کسب درجه یک هنری مهم ترین هدفم در زمان حاضر است و برای راضی کردن خود باید این مرحله را نیز طی کنم. برای دستیابی به این هدف، اثر بکری را به تازگی شروع کرده ام که ترکیبی از هنرهای منبت کاری و معرق کاری است. این اثر در مقایسه با آثار قبلی ام ظریف تر و زمان بر خواهد بود.
سوال: نگاهی مختصر به کارنامه هنری شما از حضورهای خلاقانه و موفق در نمایشگاه های هنری ملی حکایت دارد اما چرا در نمایشگاه های خارج از کشور حضور نیافته اید؟
جواب: حضور در نمایشگاه های داخلی برای هنرمندان مشکل است چه برسد به نمایشگاه های خارجی! من خودم علاقه داشتم اما بودجه و امکان رفتن به خارج را نداشتم. مدتی پیش چند نفر از ترکیه برای ارسال آثارم به کارگاهم مراجعه کردند اما چون اعتماد نداشتم حاضر شدم آنها را پایین تر از ارزش واقعی شان بفروشم ولی آنها قبول نکردند. حالا هم فقط کار می کنیم تا این هنر زنده بماند اما بازار فروش رضایت بخش نیست!
سوال: مشکلات مهم عرضه هنرهای سنتی در آذربایجان غربی چیست؟
جواب: تبلیغات در آذربایجان غربی بسیار ضعیف است و به همین دلیل گاهی برگزاری نمایشگاه های هنری از دید مخاطبان و خریداران دور می ماند. تبلیغات محیطی در شهر باید نمایشگاه های هنری را به صورت گویا نشان دهد که متاسفانه غالبا این اتفاق نمی دهد. اطلاع رسانی در مناطقی از شهر که قدرت خرید این آثار وجود دارد باید بیشتر از سایر نقاط باشد. اولین عکس کتاب "تولیدکنندگان برتر صنایع دستی آذربایجان غربی" مربوط به اثری از اینجانب است اما آیا این کتاب در دست خریداران واقعی قرار دارد؟ وضعیت اطلاع رسانی به قدری غیرمطلوب است که مدتی پیش خودم به شخصه 250 حلقه لوح فشرده از مجموعه آثارم تهیه و در برخی هتل ها و فروشگاه های تهران پخش کردم اما سودی از این همه تلاش عایدم نشد! کارگاه هایی که به طور انبوه در زمینه صنایع دستی کار می کنند به نان و نوایی می رسند اما ما که آثار هنری خلق می کنیم از سود بازار فروش محروم هستیم!
سوال: حمایت مسوولان از آثارتان چگونه است؟
جواب: اغلب مسوولان همکاری سازنده ای تا به حال با بنده نداشته اند. وقتی در گذشته به مسوول مرتبط مراجعه کرده ام تا از معرق کاری بر روی درب مساجد ارومیه عکس حرفه ای بگیرند و در اختیارم بگذارند با این جواب از طرف وی مواجه شدم که "ما عکاس شما نیستیم!" ضمن اینکه روزها کار بر روی این آثار را ندیده گرفت، با این سخنش کارم را بی ارزش جلوه داد! مسوول می تواند با نشان دادن آثار ما هنرمندان، هم خودش و هم هنر این خطه را معرفی کند. من 15 سال است عکاسی نکرده ام به روز نیستم والا خودم آن عکس را می گرفتم. مسوولان باید حامی واقعی هنرمندان باشند؛ مسوول متعهد پلی برای آشنایی بین هنرمندان و مشتریان واقعی این آثار است.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی با اشاره به اینکه هنرمندان این استان تاکنون 37 نشان ملی مرغوبیت صنایع دستی را کسب کرده اند، گفت: اسماعیل قنبری دارای نشان درجه 2 هنری در معرق چوب بوده و 2 نشان ملی برای این استان به ارمغان آورده است.
افسانه رنجبر افزود: وی هنر معرق را بیشتر از جنبه تزئینی به صورت کاربردی به پیش برده و آثار مخاطب پسندی چون میز و گلدان را برای استفاده روزمره به صورت خلاقانه خلق کرده است.
وی اضافه کرد: از ویژگی های تخصصی استاد قنبری توجه وی به خلق آثاری چون گلدان و کُره با ویژگی محدب است که تکنیک بارزی در این هنر به شمار می رود.
7129/3072
گزارشگر: توحید محمودپور