بزرگنمايي:

آذری آنلاین - تبریز- اصلاح الگوی کشت به عنوان طرحی ملی در بخش کشاورزی کشور در حالی در دست اجراست که به نظر می رسد اجرای آن در برخی مناطق کشور و برای محصولات خاص ضرورت بیشتری دارد.
به گزارش ایرنا، اصلاح الگوی کشت موضوع جدیدی نیست اما بحران منابع آب و خاک سبب شده تا این موضوع بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
با توجه به تغییرات اقلیمی و کاهش بارندگی ها، بازنگری در الگوی کشت ضروری به نظر می‌رسد تا از هدررفت منابع تولید از جمله منابع آبی جلوگیری شود.
گرچه در ماهیت ضرورت اصلاح الگوی کشت اختلاف نظری وجود ندارد، اما نوع نگاه به مساله گاه نگرانی‌هایی را مخصوصا در استان هایی که کاشت محصولات خاصی در طول سال های متمادی در آن نهادینه شده است، در پی دارد.
تعیین کشت جایگزین و میزان استقبال بهره برداران از دغدغه های این طرح در راستای حفظ تولید و تامین معیشت کشاورزان است.
آذربایجان شرقی از جمله استان هایی است که تلاش سازمان جهاد کشاورزی برای اجرای طرح اصلاح الگوی کشت در آن با مقاومت ها و مشکلاتی مواجه است؛ به عنوان نمونه می توان به ممنوعیت کشت برنج "مامان" در میانه اشاره کرد که از چند دهه قبل در این شهرستان انجام می شود و امروزه حتی زیرساخت های فنی مانند واحدهای فرآوری برنج در آنجا ایجاد شده و بدیهی است که برچیدن یکباره سنت کشت برنج در این منطقه غیرمنطقی و ناممکن است.
هرچند ممنوعیت کشت برنج در شهرستان میانه در راستای اصلاح الگوی کشت و با رویکرد استفاده حداکثری از منابع آب انجام می شود، اما شالیکاران این شهرستان می گویند که کنار گذاشتن دستوری کاشت برنج آن هم در یک بازه زمانی کم، با توجه به اینکه کشت این محصول ممر اصلی درآمدی آنهاست، غیرمنطقی است.
از سوی دیگر با توجه به قیمت بالای برنج ایرانی در بازار، کارشناسان کشاورزی نیز معتقدند اقناع شالیکاران میانه ای به کنار گذاشتن کشت این محصول پر درآمد از طریق ارایه بسته های تشویقی و فرهنگ سازی در خصوص آگاهی بخشی درباره تهدیدهای کم آبی میسر است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی با بیان اینکه اصلاح الگوی کشت به منظور تداوم تولید در این بخش طرحی راهبردی است، گفت: در کنار حفظ منابع تولید، از به خطر افتادن منافع کشاورزان هم باید پیشگیری کرد.
ایوب ایرانی فام با بیان اینکه با توجه به شرایط اقلیمی و کاهش بارندگی ها درصدد اصلاح الگوی کشت هستیم، گفت: الگوی کشت برای تمامی شهرستان های استان تعریف شده است ولی الزامات قانونی نیاز دارد و نقش جهاد کشاورزی تنها در حد ترویجی و آموزشی است.
وی با اشاره به اینکه بر اساس مصوبه هیات دولت کشت برنج غیر از استان های گیلان و مازندران مشمول محدودیت و ممنوعیت است، اظهارکرد: به عنوان نمونه توقف تولید این محصول با ارزش بالای اقتصادی در شهرستان میانه با مقاومت روبرو می شود و نباید انتظار اجرای فوری آن را داشته باشیم .
ایرانی فام با بیان اینکه جایگزینی محصولات باید با توجه به حفظ اشتغال و صرفه اقتصادی باشد، گفت: پایبندی کشاورز به الگوی کشت در گرو تامین نیازهای معیشتی است.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به اینکه در صورت افزایش قیمت گوشت نمی توان از کشت یونجه جلوگیری کرد، گفت: نگاه اصلاح کشت باید جامع نگر باشد.
حبیب شریفیان تاکید کرد: اعمال محدودیت در تولید برخی محصولات باید با توجه به مسائل اجتماعی و نیاز بهره برداران باشد.
مدیر امو زراعت سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی نیز با اعلام اینکه 20 درصد از سطح کشت محصولات صیفی همچون سیب زمینی، پیاز و گوجه فرهنگی در کشت امسال استان کاهش یافته است، گفت: سال گذشته 181 هکتار از مزارع استان به کشت این محصولات اختصاص داشت که این رقم در سال زراعی جاری به 140 هکتار کاهش یافته است.
نادر زارع تالی با بیان اینکه در سال زراعی جاری در شهرستان های میانه، خداآفرین، کلیبر و هوراند 3 هزار هکتار با پیش بینی تولید 11 هزار تن به کشت برنج اختصاص یافته است، گفت: محدودیت و ممنوعیت کشت برنج به یکباره ممکن نیست و سعی می شود به مرور انجام شود.
وی خاطرنشان کرد: واحدهای برنج کوبی و فراوری این محصول در میانه ایجاد شده و توقف تولید این محصول به اشتغال زایی این واحدها هم لطمه می زند.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی هم به ایرنا گفت: هر چند بارندگی های استان در سال آبی زراعی جاری 19 درصد بیش از میانگین دراز مدت است و شرایط بهتری نسبت به خیلی از استان ها داریم، ولی بارش ها تبدیل به روان آب نشده و وضعیت حجم ذخیره آب سدهای استان از جمله سد علویان مناسب نیست.
مجتبی جلیل زاده گفت: با توجه به پیش بینی کاهش بارندگی های بهاره نسبت به میانگین دراز مدت و افزایش دما، در مدیریت آب، تامین بخش شرب در اولویت است و مصرف بهینه آب در بخش کشاورزی بیش از پیش احساس می شود.
مساحت کل اراضی کشاورزی استان یک میلیون و 222 هزار هکتار است که از این میزان 805 هزار هکتار اراضی زیر کشت دیم و 294 هزار هکتار نیز اراضی زیر کشت آبی است؛ اراضی زیر کشت محصولات دائمی نیز 123 هزار هکتار وسعت دارد.
پتانسیل بالقوه منابع آبی استان پنج میلیارد مترمکعب است که از این میزان 2 میلیارد مترمکعب از طریق بارندگی، 1.14 میلیارد مترمکعب از طریق آب‌های سطحی و 1.4 میلیارد مترمکعب نیز از طریق برداشت از منابع زیرزمینی استحصال می‌شود.
میزان تولید سالانه محصولات کشاورزی آذربایجان شرقی در سال گذشته 5 میلیون و 241 هزار تن بود که از این رقم 3.091 میلیون تن به محصولات زراعی، 1.056 میلیون تن به محصولات باغی، 1.089 میلیون تن به محصولات دامی و 4.724 هزار تن به آبزیان اختصاص دارد.
3071/518