بزرگنمايي:

شهريور 1320شمسي است؛ سم اسبان سربازان شوروي لرزه بر کناره ارس انداخته و فرماندهان ارتش رضاخاني از ترس شان در لباس مبدل فرار کرده اند؛ پادگان ها بي فرمانده است و سربازان در آوارگي و سرگرداني به سر مي برند. هواپيماهاي روس بر آسمان تبريز و جلفا ويراژ مي دهند و کاغذهايي در باره نيت کذب دوستانه و برادرانشان براي اشغال خاک وطن پراکنده مي کنند. مرزهاي ايران عزيز بي دفاع مانده و ارتشي که به مدت دو دهه دمار از روزگار مردم در آورده ، اکنون در مقابل هجوم ارتش بيگانه از خود خلع سلاح کرده و جان و مال و ناموس مردم بي دفاع را در برابر اجنبي بي دفاع گذاشته است. در چنين شرايطي است که آتش غيرت سه سرباز ايراني در ساحل خروشان ارس و به حاشيه پل آهني پهن شده بر پيکير اين رودخانه مرزي در نقطه صفر مرزي شعله ور شده و اين سربازان وفادار به ملت و وطن، هم قسم مي شوند که نگذارند پاي سربازان ارتش بيگانه خاک عزير وطن را آلوده کند. هرچند در منابع مکتوب و اسناد بجاي مانده از آن دوران مطلب چنداني درباره دلاورمردي ها و از جان گذشتگي هاي سه سرباز آرميده بر حاشيه ارس موجود نيست، ولي تاريخ شفاهي مردم منطقه حکايت جذابي از شجاعت اين سه سرباز کفن بر تن کرده دارد. مردم منطقه مي گويند اين سه مرزبان ايراني با اشراف کامل به پل، به تنهايي 48 ساعت در برابر قشون تا دندان مسلح شوروي ايستادند و تا آخرين تير تفنگشان را در دفاع از سرزمين آبا و اجدادي به سوي سرباز دشمن نشانه رفتند. هر چند شايد مقاومت 48 ساعته اين سه سرباز شجاع در مقابل لشکريان شوروي اندکي مبالغه آميز به نظر برسد، اما اصل، مقاومت و ايستادگي آنان براي دفاع از مام ميهن و جان و ناموس مردم است که در اين راه از جان شان گذشتند. روس ها که چاره اي جز عبور از همين پل نداشتند، نمي توانستند با توپخانه سنگيني که به همراه داشتند حمله کنند و در نهايت با شهادت ژاندارم سرجوخه ملک محمدي، سيد محمد راثي هاشمي و عبدالله شهرياري توانستند وارد خاک ايران شوند. مقاومت شجاعانه اين سه سرباز تحسين نيروهاي مهاجم نيز را بر مي انگيزد، به طوري که جهت ارج نهادن به اين مقاومت ها، پيکر اين سه مدافع را در محل شهادت شان در کنار خط آهن اين پل به خاک سپردند. جلفا از نخستين مناطق شمالي ايران است که صبح روز سوم شهريور ماه 1320 توسط نيروهاي متفقين اشغال شد. مردم منطقه با آگاهي از اين واقعه دچار ترس و وحشت مي شوند و نتيجه اين ترس و هراس، ترک خانه و کاشانه است. حال که بر سر اين سه قبري که نماد دفاع از کيان وطن هستند، ايستاده ام، بار ديگر به ايراني بودنم افتخار مي کنم و در خود مي انديشم که اين سه قبر نماد دفاع از کيان وطن هستند. در خود فرو مي روم که انسان هاي آزاده بسياري براي دفاع از اين آب و خاک جان خود را فدا کرده اند که هريک نماد ايثار و پايداري هستند؛ در عصر جديد نيز شهداي هشت سال دفاع مقدس در مقابل استکبار جهاني جانانه ايستادند و تا آخرين نفس براي دفاع از اسلام و ارمان هاي امام راه حل جنگيدند تا مبادا خاکي از وطن به دست دشمنان بيفتد. اکنون نيز مدافعان حرم در آن سوي مرزها براي دفاع از اسلام مي جنگندند تا من و هموطنانم در آسايش و آرامش در منطقه امن جهان زندگي کنيم و افتخار مي کنم به نيروهاي مسلحي که شبانه روز بدون ترس و واهمه از دشمن از کشورم پاسداري مي کنند. براي تهيه اين گزارش با فرماندهي مرزباني آذربايجان شرقي بارها تماس گرفته شد تا از رشادت مرزبانان کشورم بنويسم، تا بنويسم اگر امروز من در اين سرزمين امن زندگي مي کنم به پاس تلاش افرادي است که در حاشيه مرزهاي اين سرزمين شبانه روز در اماده باش کامل حضور دارند، ولي متاسفانه توفيق يار نبود و من نتيجه اي از اين تماس ها نگرفتم.