بزرگنمايي:

آذری آنلاین - ارومیه- محدوده شهری سلماس با خیابان های شطرنجی و هندسی منظم در کنار جاذبه های طبیعی و تاریخی این شهرستان از جلوه های کم نظیر گردشگری در آذربایجان غربی محسوب می شود.
به گزارش ایرنا در سال 1309 خورشیدی زمین لرزه‌ای به مقیاس 7٫2 ریشتر این شهر را که " دیلمقان " نامیده می‌شد، ویران کرد تا شهر جدید سلماس با اصول شهرسازی مدرن بنا شود.
ساخت این شهر جدید از هسته اولیه شهر و میدان شهید ابراهیم کلید خورد و خدمات شهری، فضاهای مذهبی، آموزشی و بهداشتی با طول مسیر پیاده مشخص و بنابر ضوابط آن دوران طراحی شد.
به گفته شهردار سلماس، طراحی شطرنجی این شهر امروزه تا حدود زیادی ترافیک شهری را کاهش داده و در کنار سایر جاذبه های گردشگری، جلوه های منحصربفردی به این شهر داده است.
آئین ها، غذاهای محلی، نواها، گویش ها و پوشش های محلی زنان و مردان از جلوه های دیگر مردم شناسی در این شهرستان است که توجه هر گردشگری را به خود جلب می کند.
آب و هوای چهارفصل، دشت حاصل خیز، وجود چشمه سارها، آبشارها، تنوع پوشش گیاهی در کنار بناهای تاریخی و بقاع متبرکه نیز از جاذبه های گردشگری این شهرستان به شمار می رود؛ تا جایی که در کتاب های تاریخی از سلماس بنام شهری نیکو که بازارهای خوب و مسجدی سنگی داشته، یاد شده است.
به گفته مسئول میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سلماس، نتایج حفاری های به عمل آمده از تپه تبان، قارنی یاریخ و زنجیر قالا، قدمت سلماس را به زمان ماد مربوط ساخته است؛ بر این اساس سلماس در دوره اشکانیان یکی از ایالت های حایل بین ایران و روم بود که پس از شکست خسرو اشکانی، ضمیمه متصرفات ساسانیان شد.
معصوم حسنی افزود: قلعه کوراوغلو هدر، امامزاده کهنه شهر، امامزاده برگشاد (امامزاده هشتم)، آبشار خورخورا، کلیسای هفتوان، قلعه چهریق، رودخانه زولا چای، تالاب چیچک، آب گرم ایستی سو، سنگ نگاره خان تختی، حمام شیخ، مسجد آقا یا مسجد امام حسن (ع)، آغ داغ قلعه سی و تپه اهرنجان از جمله آثار تاریخی و گردشگری سلماس به شمار می رود.
وی اظهار کرد: ساخته شدن کلیسا در سه کیلومتری جنوب شهر سلماس و در روستایی به نام هفتوان نیز وجود تنوع ادیان و زندگی مسالمت آمیز پیروان سایر ادیان توحیدی در این منطقه را در کنار مسلمانان نشان می دهد.
بر اساس اسناد تاریخی بنای تاریخی حمام شیخ که امروزه به موزه مردم شناسی تبدیل شده، پس از زلزله ویرانگر 1309 در بخش جدید شهر با معماری سنتی ایرانی ساخته شده و بانی آن مرحوم محمد تسوجی بوده که در مدت سه سال ساخته شده است.
این حمام تاریخی تنها اثر باقیمانده از معماری سنتی در شهر سلماس به شمار می رود که در سال 1379 به کوشش اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
نقش برجسته خان تختی اثر تاریخی و مشهور دیگری است که در دوره ساسانیان و در 15 کیلومتری شهر سلماس بر روی سنگ صاف و بزرگی در کوه پیرچاووش حجاری شده است.
بر روی این کتیبه نقش 2 مرد اسب سوار با کلاه هایی به شکل تاج حکاکی شده است و نقش هایی از 2 سوار دیگر نیز در کنار آنها دیده می شود؛ پوشش این افراد مانند البسه مردم دوره ساسانی است.
این کتیبه به تنهایی گویای قدمت طولانی این شهر است زیرا تعدادی از پژوهشگران صاحب نام و مورخان بر این باورند "مردی که در پیشاپیش 2 نفر دیگر سوار بر اسب دیده می شود، اردشیر، پادشاه سلسله ساسانیان است".
در این نقش 2 نفر پیاده نیز دیده می شود که به گمان کارشناسان پادشاه ارمنستان و وزیر اعظم او هستند و اردشیر حلقه قدرت را به پادشاه ارمنستان اعطا می کند.
پله های تراشیده شده در دامنه کوه که تا قله آن امتداد یافته از جمله معدود بقایای این قله باستانی مربوط به بیش از سه هزار سال پیش است که در دامنه شرقی کوه قرار دارد و جذابیت خاصی را به این آثار تاریخی و ملی داده است.
تپه "اهرنجان" از دیگر آثار مهم تاریخی سلماس و آذربایجان غربی بوده که امروزه در داخل شهر قرار گرفته است؛ این تپه حدود چهار متر از سطح زمین های اطراف ارتفاع دارد و بر اساس مطالعات باستان شناسی در این تپه علاوه بر قطعات سفال های دوره نوسنگی، مس و سنگ، تعدادی مشته سنگ، سنگ ساب، هاون سنگی، تیغه های آبسیدین و انواع ادوات ساخته شده از استخوان حیوانات نیز به دست آمده است.
تپه هفتوان که در سه کیلومتری جنوب شرق سلماس و شرق روستایی به همین نام قرار گرفته از دیگر تپه های مهم تاریخی آذربایجان غربی و سلماس است.
در اطراف این تپه باستانی چهار تپه دیگر به نام های کلیسا تپه سی، داشلی تپه، بالا تپه و تولکی تپه سی قرار دارد و هفتوان تپه در مرکز آنها واقع شده است.
ادوار تمدن این تپه که حفاری علمی در آن صورت گرفته از یکهزار و 500 سال پیش آغاز شده و اشیای عمده کشف شده در این تپه شامل اشیای زینتی، سفالی، مفرغی و آهنی و اشیای شیشه ای است.
این اثر تاریخی و ارزشمند در سال 1347 به شماره 161 به عنوان یکی از آثار ارزشمند آذربایجان غربی در فهرست ملی کشور به ثبت رسیده است.
قبرستان خوسراوا یا خسروآباد نیز یکی دیگر از آثار تاریخی این شهر بوده که در ضلع غربی روستایی به همین نام قرار داشته و در سال های اخیر نیز دیوارکشی شده است.
در این قبرستان بعضی از سنگ های قبر به زبان فرانسه و با ادبیات شاعرانه ای نوشته شده که مربوط به سال های جنگ جهانی اول است.
دره "دریک" که رودخانه ای به همین نام در آن جریان دارد از چشم اندازهای بدیع و دیدنی سلماس است و حیات وحش اطراف به خصوص آوای کبک ها جزو جاذبه های مهم این شهرستان به شمار می رود.
دره " تمر" در جاده هشتیان که به چمن زارهای دامنه کوه "پیر چاوش" و "زولا" ختم می شود از مناطق خوش آب و هوای سلماس است و در حقیقت تفرجگاه اصلی مردم و مسافران سلماس محسوب می شود.
به گفته مسئول نمایندگی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سلماس، آب گرم ایستی‌سو در یک کیلومتری روستایی به همین نام قرار دارد و آب گرم در این منطقه از چند نقطه کوه به پایین سرازیر می‌شود و آب آن مملو از املاح مفید با خاصیت‌های درمانی است.
معصوم حسنی افزود: افراد زیادی که مبتلا به بیماری جذام و اگزما بودند با مراجعه به این آب گرم و آب تنی در آن به بهبودی کامل رسیدند.
وی ادامه داد: امسال مناطق آب درمانی و آبگرم این شهرستان به عنوان فرصتی برای جذب گردشگر ساماندهی شده و استخر مدرن آبگرم توسط بخش خصوصی احداث و تاکنون برای ساخت فاز اول آن 10 میلیارد ریال ریال هزینه شده است.
بخشدار مرکزی سلماس افزود: به منظور توسعه زیرساخت های گردشگری در 2 روستای "ایستی سو" و "مافی کندی" که هدف گردشگری استان بوده، دولت تدبیر و امید زمینه را فراهم کرده است تا سرمایه گذاران در بخش گردشگری در این روستاها بتوانند بالغ بر 20 میلیارد ریال سرمایه گذاری کنند.
عباس محمدزاده اظهار کرد: این روستا با وجود گذشت سالیان زیاد همچنان بافت کهن تاریخی خود را حفظ کرده و به واسطه نحوه معیشت، فرهنگ و سنن، گویش، آداب و رسوم و آئین های مختلف به شیوه کاملا سنتی مورد توجه گردشگران در فصل های مختلف سال قرار گرفته است.
بر اساس آمار موجود نیز حدود 700 خانوار در سلماس نیز به تولید صنایع دستی مشغول هستند که آثاری در زمینه های قالیبافی، گلیم بافی، سفال سازی، ریسندگی الیاف، سبدبافی، حصیر بافی و زیلو و جاجیم بافی را تولید می کنند.
زیلو و جاجیم بافی با ارزش ترین و فراگیرترین محصولات تولید شده در سلماس است که توسط دستگاه بافت افقی و با ماسوره بافته می شود.
بافت سبد و حصیر نیز معمولاً بدون استفاده از ابزار و توسط دست با ترکه های نازک درختان بید، سنجد، صنوبر و ساقه خیس گندم متداول است و مصارف مختلفی در روستاهای سلماس دارد.
به گزارش ایرنا 61 اثر تاریخی سلماس در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده که در تعطیلات نوروزی پذیرای گردشگران داخلی و خارجی است.
شهرستان سلماس با 200 هزار نفر جمعیت در 90 کیلومتری شمال ارومیه و در کنار مرزهای ایران و ترکیه و ساحل دریاچه ارومیه واقع است.
7156/3072