بزرگنمايي:

پیام آذری - ارومیه- سرپرست اداره میراث فرهنگی چایپاره گفت: آثاری از سازه‌های معماری و لایه‌های مختلفی از دوره اورارتو در تپه آناقیزلی این شهرستان کشف شد.

غلام شیرزاده روز دوشنبه در گفت و گویی افزود: فصل نخست کاوش تپه «آناقیزلی» روستای چورس در تابستان سال جاری با همکاری دانشگاه «اینسبورگ» و با شرکت باستان‌شناسان خارجی و ایرانی به مدت یک ماه در این محوطه انجام و اولین فصل از کاوش این تپه با ایجاد یک ترانشه (فرورفتگی) بزرگ به ابعاد پنج در 20 متر آغاز شد و تا حدود یک متری ادامه پیدا کرد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر کاوش به دلیل اتمام زمان، متوقف و به سال آینده موکول شده اظهار داشت: لایه‌های کاوش شده به طور دقیق مستندسازی شد و در پایان کاوش سطح ترانشه کاوش شده جهت حفاظت بیشتر با پلاستیک پوشش داده‌شد.
سرپرست میراث فرهنگی چایپاره با اشاره به شناسایی و جمع‌آوری قطعات متعدد سفال و استخوان از میان لایه‌های کاوش شده، اضافه کرد: در طول کاوش آثار و بقایای دیوار فضاهای مسکونی در بخش‌های مختلف ترانشه شناسایی و توسط کارشناسان مستندسازی و ثبت شد.
وی افزود: اولین فصل کاوش در تپه آناقیزلی نشان‌دهنده اهمیت بالای محوطه در مطالعات دوره اورارتو در منطقه است؛ وجود ساختارهای معماری متراکم در بخش‌های مختلف محوطه نشان می‌دهد که تپه «آناقیزلی» در زمان خود به عنوان یک سایت و سکونتگاه مهم در منطقه دارای اهمیت بوده‌است.
وی گفت: این بررسی نشان داد که در تپه «آناقیزلی» و روستای چورس ظرفیت کاوش‌های باستان‌شناسی برای 10 سال آینده موجود است.
تپه باستانی «آناقیزلی» چایپاره در 600 متری روستای تاریخی و گردشگری چورس و در زمینی به ابعاد 400 در 200 متر، طی سال 1381 در ردیف آثار ملی به ثبت رسید.
در محوطه تپه باستانی «آناقیزلی» بقایای فرهنگی و تاریخی فراوانی از پنج هزار سال قبل وجود دارد؛ در این محوطه آثاری از سفال، ابزار سنگی و قطعات آجر دیده می‌شود که نشانگر تسلسل فرهنگی و دوام سکونت جوامع انسانی در این محل است.
علاوه بر این در بخش‌هایی از سطح محوطه آثاری از قبرستان ارامنه دیده می‌شود که می‌تواند یادگاری از دوره‌ای که ارامنه در منطقه زندگی می‌کردند، باشد.
از آثار دیگر اورارتوها در منطقه می‌توان به قلعه بزرگ و قلعه «ملاجنید» اشاره کرد که این 2 محوطه در شرق روستای چورس قرار گرفته‌اند.
قلعه «ملاجنید» و قلعه بزرگ بعد از دوره اورارتوها و در دوران اسلامی نیز مورد سکونت واقع شده‌ و امروزه در محل قلعه «ملاجنید» آثار یک برج سنگی و در قلعه بزرگ بخش‌هایی از دیوار دفاعی خشتی باقی مانده‌است.
از دیگر آثار تاریخی روستای چورس می‌توان به مسجد سرخ، بنای یخچال و حمام قدیمی اشاره کرد.