بزرگنمايي:

پیام آذری- این اثر فرهنگی که به شکل دایره‌المعارف و توسط یک هیات پژوهشی به سرپرستی جوشکون کوکل نوشته شده، به معرفی مکتب عرفانی شیخ‌صفی‎الدین اردبیلی و شاه اسماعیل صفوی پرداخته است.

مریدان شیخ صفی‌الدین اردبیلی که از زمان حیات جد خاندان صفوی در آناتولی ساکن هستند، اغلب علوی مذهب بوده و همه آنها ارادت ویژه‌ای به شهر اردبیل و شیخ صفی دارند و به همین علت در ترکیه امروزی، به آنها "اردبیللی" می گویند.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل در مراسم رونمایی از کتاب اردبیللی‌لر (اردبیلی‌ها) گفت: با توجه به اشتراکات فرهنگی ایران و ترکیه، همکاری در انجام چنین پژوهش‌های مشترک در حوزه آیین‌های مذهبی زمینه‌ساز ارتباط بیشتر 2 کشور خواهد شد.

نادر فلاحی خواستار احیای جاذبه‌های گردشگری آیینی در استان اردبیل با محوریت بقعه جهانی شیخ‌صفی‌الدین اردبیلی در استان اردبیل شد و افزود: به این طریق و با گسترش رفت و آمد گردشگران مذهبی و آیینی می‌توان ارتباط با کشورهای همسایه را گسترش داد.

وی خواستار بسترسازی برای حضور گردشگران ترکیه‌ای بویژه علویان این کشور در اردبیل شد و بیان کرد: با فراهم کردن زیرساخت‌ها و شرایط حضور گردشگران مذهبی و آیینی و به ویژه علویان آناتولی در اردبیل، می توان نقش تاریخی و هویت بخش اردبیل در جغرافیای جهان اسلام را بهتر تبیین کرده و شیخ صفی‌الدین اردبیلی و شاه اسماعیل را به شکل بهتر معرفی کرد.

جوشکون کوکل نویسنده این کتاب نیز با بیان این که در این مجموعه، مکتب عرفانی شیخ صفی‌الدین اردبیلی و شاه اسماعیل صفوی تشریح شده، گفت: در فلات آناتولی شاه‌اسماعیل خطایی همچنان مریدانی دارد و تعدادی از مردم آن خطه بسیاری از آیین‌های مرتبط با صفویان را به جا می‌آورند و پیروان مکتب صفوی در اعتقادات خود راسخ هستند.

وی با اشاره به نفوذ معنوی مکتب عرفانی اردبیل و خاندان صفوی در آناتولی افزود: نقش اردبیل و شاه اسماعیل صفوی در جغرافیای اسلام بی‌بدیل است و در ترکیه حتی یک علوی را نمی‌توان یافت که حداقل یک بیت از شاه اسماعیل صفوی را نداند.

وی بیان کرد: درگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی برای شیعیان ایران و ترکیه مقدس است و شخص شیخ‌صفی به دلیل مقام عرفانی‌اش، اعتقاد و احترام ویژه‌ای در بین علویان ترکیه دارد.

 هیات هیات پژوهشی کتاب اردبیللی‌لر پس از رونمایی از این کتاب با آیت‌الله سیدحسن عاملی نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه اردبیل دیدار کردند.

امام جمعه اردبیل در این دیدار با بیان این که اشتراکات دینی و فرهنگی باعث شده تا اردبیل میزبان بسیاری از علویان ترکیه و سایر کشورهای اروپایی باشد، گفت: مسئولان محلی اردبیل نیز تلاش می‌کنند تا میزبان شایسته‌ای برای آنها باشند.

وی خواستار ترویج، تبلیغ آموزش نهج‌البلاغه به عنوان معجزه بی‌نظیر امام علی(ع) در میان علویان شد.

نویسنده کتاب اردبیللی‌لر، محقق و استاد دانشگاه‌های ترکیه نیز در این دیدار گفت: بسیاری از مردم ترکیه آرزوی زیارت مرقد شیخ صفی‌الدین اردبیلی را دارند.

وی تاکید کرد: ما در دانشگاه‌های ترکیه تلاش می‌کنیم تا مردم را با تاریخ اردبیل و اهمیتی که در معرفی دین اسلام در میان مردم ترکیه داشته است، آشنا کنیم.

کتاب اردبیللی لر که به شکل دایره‌المعارف در پنج جلد و به زبان ترکی استانبولی به نگارش در آمده، در سال 2018 در شهر آنکارا منتشر و رونمایی شده است.

محتوای این کتاب مربوط به علویانی و مریدان شیخ صفی‌الدین اردبیلی جد خاندان صفوی است که از اردبیل به آناتولی، سوریه و شرق اروپا مهاجرت کرده و طریقت صفویان و مناسک و آیین‌های مربوط به علویان را ترویج کرده‌اند.

در این کتاب مسلک، اعتقادات و آیین‌های مربوط به علویان آناتولی با مستندات تاریخی گردآوری شده است.