بزرگنمايي:

پیام آذری - تبریز - «مجتمع معدنی مس سونگون» با بیش از یک میلیارد تن ذخیره شناسایی شده، دومین معدن غنی مس کشور بعد از مس «سرچشمه» کرمان محسوب می شود که در سال های اخیر مسیر دشوار و پرسنگلاخی را برای توسعه صنایع پایین دستی طی کرده است.

 وقتی که خبر افتتاح معدن مس سونگون در دهه 1380 در رسانه ها منتشر شد، مردم منطقه امیدها به آن بستند و ساکنان شهرستان ورزقان که به رغم برخورداری از معادن غنی فلزات گرانبها، سده ها در فقر و محرومیت زیسته بودند، به وجد آمدند؛ اما گذشت زمان و سنگ اندازی در مسیر توسعه معدن، امیدها به توسعه سریع منطقه در سایه گردش مالی 15 هزار میلیارد تومانی این مجتمع را کمرنگ کرد.
اما این پایان ماجرا نبود و کش و قوس میان مردم و مسوولان محلی اعم از نمایندگان مجلس و استانداران آذربایجان شرقی از یک سو و شرکت ملی مس ایران از سوی دیگر در این سال ها درباره ضرورت گردش مالی معدن مس سونگون در بانک های آذربایجان شرقی و منتفع شدن مردم استان از مزایای آن ادامه یافت و دست های پشت پرده در این مدت همواره برای جلوگیری از توسعه صنایع پایین دست مجتمع معدن مس سونگون از قبیل راه اندازی کارخانه تغلیظ و تولید مس کاتدی کوشیدند.
اما مدوامت و ایستادگی مردم و مسوولان آذربایجان شرقی و انتقادهای صریح و شفاف پورمحمدی، استاندار آذربایجان شرقی، از سنگ اندازی های شرکت ملی مس ایران در مسیر توسعه مجتمع معدن مس سونگون با همراهی نمایندگان استان در خانه ملت و در نهایت پیگیری های خستگی ناپذیر رضا رحمانی، وزیر صمعت، جواب داد و ماشین آلات کارخانه تغلیظ مس که پس از وارد شدن به کشور از اوایل دهه 1390 با کارشکنی های عده ای در گوشه و کنار در گمرکات و دیگر جاها پراکنده شده بودند، به محل مجتمع معدن مس سونگون حمل شد تا بارقه های امید تازه ای برای توسعه این واحد معدنی جرقه زند.
در اهمیت دعوا بر سر ضرورت انتقال حساب های بانکی و گردش مالی معدن مس سونگون به آذربایجان شرقی ذکر این نکته مافی است که تحقق آن در طول 15 سال گذشته همواره از مطالبات اصلی مردم و دولتمردان آذربایجان شرقی از دولت های وقت بوده است؛ البته این مطالبه نه تنها بحق بوده، بلکه انجام آن از ضرورت های قانونی مربوط به مقررات رایج درباره فعالیت معادن کشور محسوب می شود و کارشناسان می گویند استنکاف شرکت ملی مس ایران از انجام آن در طول همه این سال ها یک نوع دهن کجی به قوانین و مقررات بوده است.
درآمد سالانه یک هزار و 500 میلیارد تومانی واحد تغلیظ مس سونگون
مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران با بیان اینکه عنصر عنصر مس در اتحادیه اروپا جزو 20 عنصری است که سرمایه گذاری در آن برای 10 سال آینده تدوین شده است، می گوید: تا 5 سال آینده 2.5 میلیون تن به تقاضای جهانی مس در دنیا اضافه می شود.
اردشیر سعدمحمدی، با بیان اینکه باید از این فرصت برای جذب بخشی از بازار جهانی استفاده کرد، می افزاید: استفاده از این فرصت نیاز به تدبیر، برنامه ریزی، عقلانیت و سرعت در اجرای پروژه های مس دارد.
وی با اشاره به اقدامات انجام شده برای راه اندازی فاز ذوب مجتمع مس ورزقان یادآوری می کند: این شرکت در راستای تعهد خود گام مهمی را برای راه اندازی فاز 3 تغلیظ مس سونگون به ظرفیت بیش از 100 هزار تن برداشته است.
مدیرعامل شرکت ملی صنایع مس ایران می گوید: این کارخانه حداقل 130 میلیون دلار در سال حدود معادل یک هزار و 500 میلیارد تومان درآمد ایجاد می کند و سرعت بخشی در اجرای آن موجب بهره مندی مردم از مزایای آن و رونق اقتصادی منطقه می شود.
سعدمحمدی، ادامه می دهد: تا چند ماه آینده تصمیم گیری در ارتباط با پالایشگاه مجتمع مس سونگون عملیاتی و در فاصله بسیار کوتاهی نیز فاز ذوب این مجتمع راه اندازی می شود.
وی با اشاره به اینکه ذخایر معدن مس سونگون روز به روز بالاتر می رود، ادامه می دهد: با شرایط فعلی وقتی فاز ذوب راه بیافتد حداقل شاهد 100 سال ذخیره در منطقه خواهیم شد و امید است با اکتشافات آینده بتوان بر میزان ذخایر و عمر این معدن اضافه کرد.
راه اندازی زنجیره کارخانجات توسعه مس سونگون احیا شده است
نایب رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم ورزقان و خاروانا در مجلس شورای اسلامی نیز می گوید: طرح توسعه مس سونگون شامل فازهای کنسانتره، پالایشگاه و کارخانجات اسید، ذوب، اکسیژن، تولید کودشیمیایی و صنایع پایین دستی است که این طرح‌ها احیا شده و نیاز به سرمایه‌گذاری بیش از 20 هزار میلیارد تومانی دارد.
رضا علیزاده، با انتقاد از توقف چند ساله طرح های توسعه ای مجتمع مس سونگون، می افزاید: توقف این طرح ها و خام فروشی ذخایر معدن مس سونگون، حاصل تفکر بسته و انقباضی برخی مدیران در سال 92 است.
وی با بیان اینکه 2، 3 سال طول کشید تا تفکر بسته و انقباضی در مس بشکند، اظهار می کند: براساس چشم انداز ترسیم شده 4، 5 سال گذشته برای مس، باید در زمان کنونی تولید کاتد مس به 400 تا 500 هزار تن در سال می رسید در حالی که با گذشت این سال ها حتی یک تن نیز به آن اضافه نشده و همچنان تولید آن 230 تا 240 هزار تن در کشور است.
نماینده مردم ورزقان و خاروانا در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه طرح توسعه، یک کارخانه نیست که بتوان آن را احداث کرد، بلکه طرح توسعه زنجیره ای از کارخانجات است، می گوید: قرارداد کارخانه ذوب با یک شرکت خارجی منعقد و «ال سی» (گشایش اعتبار) آن نیز انجام شده است که اگر تحریم ها مانع نبود عملیات آن یک سال پیش آغاز می شد.
علیزاده، با اشاره به تاکیدات رهبر معظم انقلاب بر لزوم استفاده از توان داخلی، ادامه می دهد: در صورت عدم اجرای قرارداد از سوی شرکت خارجی از توان شرکت های داخلی در این زمینه استفاده می شود.
وی با تاکید بر ضرورت سرعت بخشی بر اجرای طرح های توسعه، راه اندازی زنجیره کارخانجات و توسعه اکتشافات مجتمع مس سونگون ورزقان، می گوید: حمایت از اجرای طرح های محرومیت زدایی و توسعه و عمران این شهرستان از مطالبات مردمی است.
علیزاده، یادآوری می کند: با تکمیل طرح های توسعه مس سونگون علاوه بر جلوگیری از خام فروشی موجب رونق اشتغال در منطقه شده و درآمد و ثمره این مجتمع نیز در آذربایجان شرقی حفظ می شود.
مس سونگون موتور توسعه آذربایجان شرقی است
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار آذربایجان شرقی نیز با بیان اینکه توسعه و اقتصاد معدن به ویژه مس جزو اولویت های استان است، می گوید: مس سونگون به عنوان موتور توسعه استان به دنبال جایگاه خود است.
علی جهانگیری، می افزاید: امید است با اجرا و بهره برداری از فازهای بعدی مجتمع مس سونگون ورزقان از جمله ذوب، صنایع پایین دستی و فعال شدن شهرک صنعتی مس شاهد نقش آفرینی این شهرستان و قطب توسعه مس سونگون در اقتصاد استان باشیم.
بومی سازی اکتشافات ظرفیت اشتغال را 3 برابر می کند
امام جمعه ورزقان نیز با اشاره به اینکه 2 فاز دیگر این مجتمع در مرحله اجرا و در حال تکمیل است، می گوید: فاز بعدی این مجتمع ذوب است که در صورت راه اندازی آن نفع آن علاوه بر نظام جمهوری اسلامی عاید مردم منطقه نیز می شود.
حجت الاسلام مهدی پورمحمدی، می افزاید: براساس اعلام کارشناسان هم اکنون در سطح دنیا 110 معدن بزرگ مس وجود دارد که از این تعداد 2 معدن شامل مس سرچشمه کرمان و مس سونگون ورزقان در جمهوری اسلامی ایران قرار دارد و مس سونگون دومین معدن کشور است.
وی با بیان اینکه بیش از 20 سال در این معدن استخراج انجام می شود، اظهار می کند: تاکنون آنچه در معدن ورزقان روی داده است خواسته مردم نبوده و آنچه مردم می خواستند یعنی دسترنج تلاش کارگران این معدن در منطقه به نتیجه برسد نیز هنوز محقق نشده است.
امام جمعه ورزقان با اشاره با تاکیدات رهبر معظم انقلاب در ارتباط با جلوگیری از خام فروشی حتی در ارتباط با استخراج های نفتی و گاز، یادآوری می کند: خام فروشی فرق نمی کند در داخل یا خارج از کشور باشد.
حجت الاسلام پورمحمدی، ادامه می دهد: حرکت خودروهای حامل محصولات مس سونگون به کرمان موجب افزایش هزینه ها، استهلاک خودروها و خرابی جاده ها می شود در حالی که اگر اکتشافات معدن بومی شود ظرفیت اشتغال در منطقه 2، 3 برابر شده و هزینه ها پایین می آید.
فرماندار ورزقان نیز با بیان اینکه یکی از خواسته های مردم این شهرستان راه اندازی فاز 3 مجتمع مس سونگون است، می گوید: این امر در راستای ایجاد اشتغال و تولید ثروت ضروری است و با بهره برداری از بخش های مختلف این مجتمع زمینه برای اشتغال بیشتر جوانان منطقه فراهم می شود.
حسن یحیوی، می افزاید: راه اندازی فازهای توسعه مجتمع مس سونگون کاری بسیار مهم از سوی دولت و هدیه به مردم این شهرستان است.
دستگاه های خردکننده معدن مس سونگون ورزقان
توسعه فازهای مس سونگون امیدآفرین و اشتغالزاست/ ذخیره خاک این معدن به یک میلیارد تن می رسد
مدیر مجتمع مس سونگون ورزقان نیز با تاکید بر اینکه جامعه ایرانی نیاز به امیدآفرینی دارد، می گوید: انسان بدون غذا هفته ها، بدون آب روزها و بدون هوا حدود 5 تا 10 دقیقه می تواند زنده بماند ولی بدون امید لحظه ای زندگی میسر نیست بنابراین تلاش می کنیم با راه اندازی فازهای بعدی این مجتمع بارقه کوچکی از امید را در دل مردم و شهروندان این شهرستان ایجاد کنیم چراکه هم اکنون تحت بمباران شدید اخبار بد و ایجاد ناامیدی در جامعه ایرانی از سوی دشمنان برای رسیدن به اهداف شوم خود هستیم.
رضا شریفی، می افزاید: دولت حتی اگر میلیاردها دلار نیز درآمد داشته باشد نمی تواند یک دلار آن را هم وارد کند ولی با توسعه و ایجاد کارخانجات جدید و واحدهای تولیدی می تواند به اهداف خود برای ایجاد اشتغال و امیدآفرینی در بین مردم برسد.
وی با اشاره به اینکه شرکت ملی مس ایران مجموعه ای از چندین مجتمع است که قدیمی‌ترین آن سرچشمه مس کرمان در 50 کیلومتری رفسنجان، مس میدوک در شهربابک و مس سونگون در ورزقان است، اظهار می کند: از لحاظ بزرگی معدن مس سرچشمه بزرگترین معدن ایران و مس سونگون دومین معدن کشور است که با اکتشافات جدید و توسعه فازهای بعدی در حال تبدیل شدن به بزرگترین معدن مس ایران است.
مدیر مجتمع مس سونگون ورزقان با بیان اینکه قبلا در این معدن 30 یا 40 میلیون تن خاک شناسایی شده بود، می گوید: با اکتشافات جدید در این معدن این رقم به یک میلیارد تن خاک قابل برداشت رسیده است که از لحاظ زمین‌شناسی می‌توان گفت که حدود 2 میلیارد تن ذخیره خاک زمین‌شناسی در مس سونگون وجود دارد.
شریفی، ادامه می دهد: هم اکنون 2 فاز این مجتمع به ظرفیت 300 هزار تن در حال اجرا و تکمیل و تولید کنسانتره بوده برای اینکه زنجیره تولید تکمیل و خام‌ فروشی انجام نشود کارخانه ذوب 100 هزار تنی این مجتمع در آینده نزدیک راه اندازی می شود.
وی یادآوری می کند: فاز سوم این مجتمع از سال 90 طراحی شده بود و حتی تجهیزات آن نیز خریداری شده بود که به علت برخی مشکلات اجرای آن متوقف شد و اگر وقفه‌ چند ساله در آن روی نمی داد الان کارخانه ذوب کار می کرد و سایر فازهای مجتمع نیز احداث می شد.
مدیر مجتمع مس سونگون ورزقان با اشاره به احیای دوباره فازهای توسعه این مجتمع، می گوید: اجرای فاز سوم این مجتمع با ظرفیت 150 هزار تن و سرمایه‌گذاری 6 هزار میلیارد تومانی شروع شده و تجهیزات مورد نیاز آن نیز به وزن حدود 6 هزار تن از طریق کانتینرها در حال حمله به محل کارخانه است که بخشی از آن ها وارد مجتمع شده است.
شریفی می افزاید: تا 36 ماه آینده با راه اندازی فاز سوم این مجتمع ظرفیت آن از 300 هزار تن فعلی به 450 هزار تن می رسد که این موضوع هم از نظر ارزآوری و هم از نظر ایجاد اشتغال بسیار حایز اهمیت و با ارزش است و هم اکنون حدود 300 تا 400 نفر در اجرای این فاز مشغول به کار هستند که این تعداد با راه اندازی آن افزایش می یابد.
فعالیت های مجتمع مس سونگون سازگار با محیط زیست است
مدیر مجتمع مس سونگون ورزقان می گوید: فعالیت های مجتمع مس سونگون کاملاً سازگار با محیط زیست است و به عبارت دیگر مس سونگون یک صنعت سبز است و همه چرخه در یک سیکل انجام می‌گیرد و نه تنها هیچ آلایندگی ندارد بلکه هیچ واکنش شیمیایی نیز در آن انجام نمی‌ شود.
شریفی، ادامه می دهد: وقتی فعالیت معدنی در یک منطقه روی می دهد قطعا مقداری چهره طبیعت خشن می‌شود ولی برای ایجاد اشتغال و کارآفرینی مجبوریم در برخی موارد به طبیعت است درازی کنیم.
وی یادآوری می کند: این مجتمع علاوه بر ایفای نقش موثر در اشتغالزایی، جاده سازی، عمران و آبادانی در این منطقه در انجام برخی خدمات اجتماعی به مردم نیز نقش یه سزایی ایفا می کند به طوری که هم اکنون مسیر همه روستاهای این شهرستان با اعتبار 3 تا 5 میلیارد تومان آسفالت و جدول‌گذاری شده است .
مدیر مجتمع مس سونگون ورزقان با اشاره به اینکه این مجتمع 300 هزار میلیارد تومان سپرده ثابت برای استفاده در بخش خدمات اجتماعی در بانک های استان دارد، اظهار می کند: حدود 550 میلیارد تومان اعتبار نیز برای بخش خدمات اجتماعی تخصیص یافته که تاکنون 200 میلیارد تومان از این مبلغ در این راستا هزینه شده است.
شریفی، با اشاره به احداث کمپ ورزشی در این شهرستان می افزاید: این منطقه به علت برخورداری از شرایط مناسب آب و هوایی از نظر ارتفاع و فشار هوا برای برپایی ارودی تیم های ملی حتی کشورهای اروپایی مساعد بوده و در این راستا کمپ ورزشی احداث می شود.
نمایی از فعالیت در معدن مس سونگون ورزقان
مجتمع مس سونگون پتانسیل اشتغال برای 200 هزار نفر را دارد
معاون طرح‌های توسعه مجتمع مس سونگون نیز با اشاره به طرح هیپ لیچینگ این مجتمع می گوید: با بهره‌برداری از طرح هیپ لیچینگ این مجتمع امکان تولید سالانه 3 هزار تن کاتد از خاک‌های اکسیدی و سولفوری کم‌عیار با روش هیدرومتالورژی فراهم می‌شود.
حسین ثقفی، با بیان اینکه اجرای این طرح با مشکلات خاصی از نظر تکنولوژی و نحوه اجرا مواجه بود، می افزاید: هیپ لیچینگ از جمله طرح های نادری است که به صورت دره‌ای اجرا می شود و به همین علت با یک شرکت بسیار پیشرفته آفریقای جنوبی قرارداد منعقد شده و در اجرای آن نکات لازم ایمنی و زیست محیطی رعایت می شود.
وی با اشاره به طرح های توسعه مس سونگون ورزقان یادآوری می کند: گون اضافه کرد: راه اندازی فازهای توسعه این مجتمع به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر وضعیت سرمایه گذاری استان تاثیر گذار است به طوری که در حوزه توسعه بیش از 10 هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری انجام می شود و گردش مالی این طرح ها از سیستم‌های بانکی استان و شهرستان ورزقان انجام می‌شود.