بزرگنمايي:

پیام آذری - تبریز- پروین اعتصامی، شاعره بلندآوازه کشورمان، نابغه شعر و ادب و استاد اخلاق بوده و مضامین سروده هایش بهترین معرف این ویژگی های اوست؛ همین خصایص موجب شده که پروین در سپهر ادبیات ایران زمین جایگاه والایی بیابد و بیست و پنجم اسفند در تقویم به نامش مزین شود.
به گزارش ایرنا، تعهد، پند و اندرزهای پروین در اشعارش از یک طرف و بازگویی مسایل و مشکلات اجتماعی از طرف دیگر وی را شاعری مردمی و منتقد معرفی می کند که با نبوغ شعریش سعی در اصلاح جامعه دارد.
پروین، سبک شعری مختص خود را دارد؛ او در اشعارش نسبت به مسایل پیرامون خود دغدغه دارد و به خوبی می توان در قصاید و شعرهایش این احساس مسئولیت و نگرانی ها را حس کرد؛ در واقع ستاره تابناک سپهر شعر ایران، با اشعار و معانی عمیق سروده هایش همواره به دنبال تلنگر و نهیب زدن به مسوولان وقت برای بهبود وضعیت اجتماعی است.
استاد ملک الشعرای بهار که به شهادت تاریخ، نخستین بار موفق به کشف استعداد شعری پروین و کمک به چاپ و نشر دفتر شعر وی کرده است، درباره او می گوید: پروین در قصاید خود پس از بیانات حکیمانه و عارفانه روح انسان را به سوی سعی و عمل، امید، حیات، اغتنام وقت، کسب کمال، همت، اقدام نیکبختی و فضیلت سوق می دهد.
ادیب و شاعر برجسته کشورمان نیز به خبرنگار ایرنا می گوید: سبک شعری پروین به سبک شعری ناصر خسرو قبادیانی نزدیک بوده و محتوای اشعارش پندآموز و ارشاد کننده است؛ با اینکه پروین یک بانوی شاعر بود، اما شعرهایش را مردانه سروده؛ گویی که یک مرد کهنسال شعر گفته باشد.
علی نظمی با اشاره به اهمیت سبک شعری اعتصامی در ادبیات فارسی تشریح می کند: با وجود درگذشت پروین در دوران جوانی، پختگی شعرهایش بالا بوده و نبوغ شعری اش قابل مقایسه با شاعران دیگر زن و مرد نیست.
پژوهشگر حوزه ادبیات نیز با اشاره به سطح ادبی بالای اشعار پروین اعتصامی معتقد است "از اشعار پروین اعتصامی می توان معانی بسیار قوی در حوزه های اخلاق فردی و اجتماعی دریافت کرد".
مینو امیر قاسمی با بیان اشاره به اینکه پروین اعتصامی از مسایل ساده، مفاهیم عمیقی استخراج کرده است، می گوید: پروین با مفاهیم ساده، معانی بسیار خوبی را بیان می کند که در این زمینه به کارگیری مثال های ساده در قالب مفاهیم عمیق قدرت اشعار پروین را نشان می دهد.
وی با بیان اینکه اشعار پروین ظرفیت جهانی شدن دارد، ادامه می دهد: در اشعار پروین اعتصامی اخلاق اجتماعی و اخلاق والای فردی به وضوح دیده می شود و با توجه به اینکه اخلاق یک مسئله جهانی است بنابراین می توان با ترجمه اشعار او به زبان های مختلف پروین را به دنیا معرفی کرد.
این پژوهشگر حوزه ادبیات بیان می کند: پروین صاحب شجاعت اخلاقی بود و واقعیت های تلخ و بی عدالتی های اجتماعی و سیاسی زمان خود را به خوبی بیان می کرد.
امیر قاسمی به انتقاد پروین اعتصامی از اوضاع نابسامان اجتماعی و سیاسی و فقدان عدالت اجتماعی اشاره می کند و می گوید: پروین زبان و اندیشه معترض دارد و نسبت به ارزش ها و معیارهایی غیرقابل قبول اعتراض می کند.
این نویسنده و پژوهشگر حوزه ادبیات با اشاره به چاپ کتابی با عنوان "ذره در چشمه خورشید" درباره حیات ادبی پروین اعتصامی توضیح می دهد: در نگارش این کتاب ١٢ مورد از اشعار داستانی پروین به نثر درآمده و در قالب داستان های کوتاه مناسب برای نوجوانان نوشته شده است.
استاد جمشید علیزاده، از پژوهشگران حوزه شعر و ادب، نیز در خصوص ویژگی های شعر پروین اعتصامی می گوید: پروین یکی از پنج شاعر بزرگ قرن بیستم حوزه شعر کلاسیک بوده و بزرگترین شاعره زبان و ادبیات فارسی جهان است.
وی اضافه می کند: مهمترین ویژگی شعرهای وی در قطعه ها و مناظره هاست که در اوایل ظهور شعر نمونه هایی از آن دیده می شود و در زمان حاضر جای خالی نمونه شعرهای پروین به وضوح دیده می شود.
علیزاده یادآوری می کند: همچنین مسایل حاد سیاسی و اجتماعی برای نخستین بار در قالب قطعه ها و مناظره های شعری پروین اعتصامی دیده شده است.
فعال فرهنگی و ادبی آذربایجان شرقی نیز معتقد است: پروین اعتصامی مسایل، حق و حقوق و مشکلات اجتماعی مردم را در مناظره های شعری اش به عموم ارایه می کرد.
علی شهبازی اضافه می کند: پروین، نابغه و از شاعران برجسته و انگشت شمار ایران بود که بیش از دیگران به مسایل اجتماعی و مشکلات مردم اهمیت می داد.
وی رمز توفیق این شاعر ارزشمند فرهنگ و ادب فارسی را علاوه بر استعداد ذاتی، معجزه تربیت و توجه پدرش به او می داند.
دبیر علمی جشنواره بین المللی پروین اعتصامی نیز معتقد است: حکمت و عرفان موجود در اشعار پروین اعتصامی در تاریخ ادبیات ایران بی نظیر بوده و بانوی فرهیخته ای با این نبوغ فکری و شعری کم نظیر است.
ابوالفضل علیمحمدی با اشاره به اهمیت جایگاه پروین اعتصامی در ادبیات ایران اضافه می کند: ویژه برنامه‌های مختلفی در آستانه برگزاری این جشنواره بین المللی تدارک دیده شده است.
وی با بیان اینکه بسیاری از شخصیت های بزرگ مانند علامه دهخدا، علامه قزوینی و ملک الشعرای بهار، این شاعر را جزو سرآمدهای ادبیات ایران دانسته اند، اظهار می کند: با وجود شهرت و محبوبیت پروین در جامعه، هنوز برخی از اشعار وی وارد بطن جامعه نشده، به طوری که حتی جامعه تحصیل کرده نیز آن چنان که باید با اشعار پروین آشنا نیستند.
دبیر علمی جشنواره بین المللی پروین اعتصامی با بیان اینکه تاکنون در زادگاه این شاعر بلند آوازه، همایش و کنگره ای در شان وی برگزار نشده است، یادآوری می کند: در تبریز و سایر شهرها همایش ها و گردهمایی هایی برگزار شده ولی جشنواره امسال در گستره بین المللی در این شهر برگزار می‌شود.
علیمحمدی، نواخته شدن زنگ پروین اعتصامی در 15 اسفند همزمان در سطح مدارس استان را از جمله برنامه های این جشنواره اعلام می کند و می گوید: تلاش می شود با حضور در مدارس شخصیت و مجموعه اشعار پروین اعتصامی تبیین شود و نشست های ادبی با محوریت شناساندن آثار این شاعر برگزار شود.
وی گلباران آرامگاه مزار پروین در شهر مقدس قم، شعرخوانی در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، برپایی نمایشگاه هایی از آثار پروین اعتصامی در سطح کتابخانه های عمومی استان، تولید مجموعه صوتی از اشعار پروین و برگزاری نمایشگاه انجمن خوشنویسان را از دیگر برنامه‌های جنبی این جشنواره برمی شمارد.
دبیر علمی جشنواره بین المللی پروین اعتصامی اظهار می کند: انجمن ادبی بانوان نیز با عنوان «پروین اعتصامی» به مناسب برگزاری این جشنواره بین المللی در حوزه هنری آذربایجان شرقی تشکیل می شود.
علیمحمدی با اشاره به اینکه قرار است گزیده اشعار پروین اعتصامی از سوی بانوان خوشنویس آذربایجان شرقی در مراسمی ویژه کتابت شود، می گوید: همزمان با برگزاری جشنواره 6 جلد کتاب اعم از مجموعه مقالات برگزیده، کتابی برای کودکان برگرفته از اشعار پروین، ترجمه های اشعار پروین اعتصامی به زبان ترکی آذربایجانی، سال شمار تفصیلی، گزیده کتاب شناسی پروین اعتصامی، کتاب جایگاه پروین در شعر معاصر ایران و پایان نامه های مرتبط با پروین منتشر می شود.
استاد دانشگاه های تبریز نیز با اشاره به تسلط زیاد پروین اعتصامی به زیر و بم های زبان فارسی می گوید: تقصیر خودمان است که تاکنون پروین به دنیا معرفی نشده است.
«سعیدالله قره بیگلو» بر این باور است که اشعار پروین اعتصامی در مقایسه با اشعار قدیمی کاملا در اوج قرار دارد و این آثار در حد اشعار ناصرخسرو است.
وی با اشاره به ویژگی های اشعار پروین اعتصامی اضافه می کند: یکی از اصلی ترین ویژگی های اشعار پروین بیان رسای مطالب است؛ همچنین پروین در اشعار خود، از ترکیبات و استعاره هایی که تا دوره مشروطه وجود داشته به راحتی استفاده کرده است.
قره بیگلو اظهار می کند: پروین اعتصامی در اشعار خود موضوعاتی مطرح می کند که جامعه با این مسائل درگیر است.
این عضو هیات علمی دانشگاه می گوید: رفتارهای مختلف انسان ها در مناظره های پروین فوق العاده مورد توجه قرار گرفته است که باید به صورت دقیق بررسی شود.
وی با بیان این که پروین اعتصامی سوار بر زبان فارسی است، تاکید می کند: در طول تاریخ ادبیات فارسی تا زمان پروین، بانوی شاعری به قدرت پروین وجود نداشته است.
وی جایگاه پروین میان شاعران مرد را نیز بسیار بالا می داند و اضافه می کند: عمده نگاه پروین به مسائل اجتماعی بوده و زبان بسیار پخته ای دارد به طوری که به راحتی با اشعار ناصرخسرو قابل مقایسه است.
این عضو هیات علمی دانشگاه با بیان این که ١٣ قصیده پروین به شیوه ناصرخسرو سروده شده است، تشریح می کند: هر شاعری نمی تواند به سبک ناصرخسرو شعر بسراید چرا که اشعار ناصرخسرو از لحاظ بیان سخت است.
پژوهشگر حوزه ادبیات نیز با اشاره به اینکه پروین اعتصامی نخستین زن شاعر به معنای واقعی کلمه است، می‌گوید: پروین اعتصامی را حکیم بانوی شعر ایران نامیده اند؛ چرا که پروین سنت های ادبی را احیا کرد.
«ابراهیم اقبالی» ادامه می دهد: تا قبل از پروین، زنان شاعر شعرهایی به صورت محدود و رباعی می سرودند که چندان در شعر و ادب فارسی نقشی نداشته و رد پایی از خود بر جای نگذاشته بودند.
وی ادامه می دهدد: مناظره یک سنت شعر ایرانی است که پروین با احیای مناظره در ادبیات فارسی جایگاه ممتازی یافته است.
اقبالی با اشاره به ترجمه شعر محبوب «مست و هوشیار» پروین، توسط مرحوم یحیی شیدا یادآوری می کند: پروین در شعر «مست و هوشیار»، مست را به دلیل راست گویی به عنوان یک قهرمان انتخاب می کند چرا که راست گویی را در جامعه مانند کیمیا می داند.
گر حکم شود که مست گیرند در شهر هر آنکه هست گیرند
این پژوهشگر حوزه ادبیات با بیان این کع بسیاری از قطعات ناب و شاهکار پروین، ترجمه قطعات فرانسوی است، تاکید می کند: شعر «مومیایی» پروین، که ترجمه یک قطعه فرانسوی است، در استاد شهریار تاثیر عمیقی داشته به طوری که شعر مومیایی شهریار که یکی از شاهکارهای وی محسوب می شود تحت تاثیر شعر پروین سروده شده است.
جشنواره بین المللی پروین اعتصامی به همت انجمن ادبی تبریز با حمایت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان و همکاری استانداری آذربایجان ‌شرقی، بنیاد فرهنگ، هنر و ادب آذربایجان، بنیاد پژوهشی شهریار، اداره کل آموزش و پرورش استان، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، سازمان فرهنگی، هنری شهرداری تبریز، صدا و سیمای مرکز استان و دانشگاه تبریز در روزهای ٢٤ و ٢٥ اسفند در سالن پتروشیمی تبریز برگزار می شود.
ˈرخشنده اعتصامیˈ مشهور به ˈپروین اعتصامیˈ از شاعران نامی معاصر ایران زمین روز 25 اسفند سال 1285 شمسی در تبریز متولد شد و از ابتدا زیر نظر پدر دانشمند خود که با انتشار کتاب ˈتربیت نسوانˈ اعتقاد و آگاهی خود را به ضرورت تربیت دختران نشان داده بود رشد کرد.
پروین شب 16 فروردین سال 1320 خورشیدی با بیماری حصبه در تهران زندگی را بدرود گفت. پیکر او را به قم بردند و در جوار قبر پدر دانشمندش در مقبره خانوادگی بخاک سپردند.
3093/518
گزارش از: پیمان پاکزاد