بزرگنمايي:

پیام آذری - تبریز - شهرستان اهر در کنار ورزقان، هریس، کلیبر و خداآفرین در منطقه ارسباران، با مناظر بکر و طبیعی دارای ظرفیت های مناسب گردشگری است.
به گزارش ایرنا، اهر که در دوره ایلخانان مغول، استراحت گاه تابستانی ایلخان ها بود، علاوه بر مناظر زیبای طبیعی که نام این منطقه را شهره کرده است، به عارفان و دانشمندان نامی خود نیز می بالد، یکی از این مشاهیر نامی، شیخ شهاب الدین اهری از عارفان سدهٔ هفتم هجری است.
آرامگاه شیخ شهاب‌الدین اهری که در پارک شیخ شهاب‌الدین شهر اهری قرار دارد، شامل ساختمان‌های خانقاه، مسجد، ایوانی بلند، مناره‌ها و تعدادی غرفه است.
پیشینه این بنا که با شیوه اسلامی ساخته شده، به دوره شاه عباس یکم صفوی می‌رسد؛ البته برخی از بخش‌های تاریخی آن به پیش از این دوره و به طور عمده به دوره ایلخانان مربوط می‌شود.
این خانقاه که از سال 1374 به موزه ادب و عرفان تبدیل شده است و تنها موزه عرفان در ایران محسوب می شود، متاسفانه این موزه سالهاست به دلیل مرمت تعطیل بوده و تاکنون قول بازگشائی آن از سوی مسئولان راه به جایی نبرده است .
قلعه پشتاب هم یکی از آثار تاریخی شهرستان اهر است که در نزدیکی دهی به همین نام از دهات دهستان یافت بخش هوراند و در فاصله‌ای نه چندان دور از راه هوراند بر بالای یک کوه صخره‌ای قرار گرفته و آثاری چون پلکان و اتاقک‌های کنده شده بر سنگ از بقایای آن است.
این قلعه بر روی یکی از کوه‌های بلند به نام هشت‌سر در 12 کیلومتری هوراند و 50 کیلومتری شمال شرقی اهر واقع شده‌است.
این قلعه تنها یک راه باریک برای ورود دارد و در سه سمت دیگر آن پرتگاه‌های مخوفی دیده می‌شود که قلعه را نفوذ ناپذیر ساخته‌است.
دیرینگی آن به دوره‌های اشکانی و ساسانی می‌رسد و از نواحی این دژ، قلعه قهقهه و دره رود قره‌سو است که از پای آن می‌گذرد دیده می‌شود.
غالب دژهای منطقه ارسباران از یک‌دیگر قابل رویت هستند و این دژها در ادواری و از جمله دوره جنبش خرمدینان آذربایجان که به احتمال قوی در تصرف آنان بوده‌اند به واسطه علایم آتش‌های شبانه با همدیگر ارتباط پیدا می‌کردند.
بازار اهر نیز با قامت خود دارای جاذبه های ویژه ای است، این بازار از شاخه‌های مختلفی تشکیل یافته و دارای چهار بخش اصلی به نام‌های بازار جعفرقلی‌خان، بازار کفاشان، بازار نصیربیگ و راسته‌بازار است.
این بازار در زمان رشیدالملک، حکمران وقت ارسباران مرمت شده ‌است که دیدن آن برای مسافران نوروزی خالی از لطف نیست.
خانه تاریخی قاسم خان اهری از خانه‌های تاریخی اهر است که در خیابان حزب‌الله این شهر قرار گرفته ‌است، این بنا از اتاق‌ها، سرسرا و نورگیرهای مختلفی درست شده و در سال 1384خورشیدی، پارک قاسم اهری در جوار خانه تاریخی مذکور احداث شده‌ است.
خانه بشیر آمر (از نوادگان پسری عباس میرزا) یکی دیگر از خانه‌های تاریخی اهر است که در خیابان شیخ شهاب الدین اهری قرار گرفته‌است.
این بنا از اتاق‌ها، اندرونی، زیرزمین، یخچال، سرسرا و فضاهای دیگری تشکیل شده ‌است، قدمت این خانه به بیش از 110سال می‌رسد، مساحت این ملک 1200 متر مربع و اعیانی آن بیش از 950 متر مربع است.
این خانه دارای معماری ویژه ای است به طوری که دارای نمای سه طبقه از پشت ساختمان و دو طبقه از مقابل است، آجر بکار رفته در ساختمان این بنا در حیاط و کوره‌ای که در زیر حوض بزرگ حیاط قراردارد، به عمل آمده ‌است.
در روایات تاریخی این شهر آمده که خانه بشیر آمر بر روی یکی از پنج قلعه ماد در دوران باستان ساخته شده است.
هر چند در پی زمین لرزه 21 مرداد 1391 بخشی از این ملک دچار تخریب شد اما همچنان برای گردشگران داخلی و خارجی علاقمند به بناهای تاریخی می تواند جذابیت ویژه ای دارد.
خانه تاریخی قاسم خان اهری جزو بناهای تاریخی و دیدنی این شهرستان است که شامل اتاق‌ها، سرسرا و نورگیرهاست. محوطه این بنا که به صورت باغ بود در سال 1384 با نام پارک قاسم اهری برای تفریح و گذران اوقات فراغت همشهریان و میهمانان احداث شد.
خانه تاریخی عطایی که مربوط به اواخر دوره قاجار است در دی ماه 1387 به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده و هم اکنون در حال مرمت و بازسازی است.
کتیبه شیشه و قلعه شیربیت؛ قلعه شیربیت و کتیبه اورارتویی شوشا (شیشه) متعلق به هزاره اول قبل از میلاد در سینه کوه‌های شمال شرق اهر است؛ این کتیبه متعلق به دوران اورارتویی ها در ارتفاعات شمال شرق اهر در روستای شیشه در مسیر دهستان ورگهان واقع است که اسفند 1379 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید .
جنگل فندقلوی اهر؛ منطقه فندقلو اهر از جمله مناطق زیبا و گردشگر پذیر اهر و در 25 کیلومتری جاده اهر به مشکین شهر بر فراز کوه های سرسبز روستای انداب قدیم که خود این روستا نیز هدف گردشگری شهرستان می باشد، واقع شده است.
جنگل های طبیعی انداب، فندقلوی اهر از مناطق بکر، سرسبز و جزو جاذبه های طبیعی این شهرستان می باشد. پارک جنگلی فندقلوی جزو مناطق حفاظت شده جنگلی و زیستگاه حیات وحش منطقه از جمله انواع پرندگان، جوندگان، خزندگان متعدد و همچنین محل احیای مارال (گوزن) می باشد که درحال حاضر تنها یک گونه از این حیوان نادر ارسباران در این مکان نگهداری و حفاظت می شود.
سد ستارخان اهر؛ این سد با ارتفاع 75 متر دومین سد بزرگ ارسباران است که در سال 1377به بهره‌برداری رسید. حجم مخزن در تراز نرمال 135 میلیون مترمکعب، حجم مفید آن 120 میلیون مترمکعب و حجم آب تنظیم‌شده در حدود 90میلیون مترمکعب می‌باشد.
در حال حاضر این سد به زیستگاه پرندگان مهاجر تبدیل شده که در تابستان مرغابی، لک لک و مرغ ماهی‌خوار و در فصل زمستان انواع مختلف پرندگان آبزی در این سد دیده می شوند و این امر باعث توجه سیاحان بسیاری به این منطقه شده است.
تالاب های مهم اهر؛ در شرق اهر سه تالاب وجود دارد که عبارتند از تالاب یوسفلو، تالاب دیبسیز و تالاب قوچ گلی؛ تالاب یوسفلو در ضلع شمالی جاده اهر – مشگین شهر و در نزدیکی روستایی به همین نام در شمال شامی واقع شده است. تالاب یوسفلو یک تالاب دائمی است که مورد استفاده پرندگان مهاجر آبزی است.
تالاب دیبسیز؛ تالاب دیبسیز در 25 کیلومتری شرق اهر و نزدیکی روستای قشلاق شاهوردی واقع شده که آن را در سال های اخیر دستکاری کرده و تبدیل به سد کوچک کرده اند. این تالاب نیز نیزاری و دایمی بوده که مورد استفاده پرندگان مهاجر آبزی قرار دارد.
تالاب قوچ گلی؛ نیز یکی از تالاب‌های اهر در ارتفاعات قوشاداغ و در مسیر قله قوشاداغ واقع است، این تالاب در ارتفاع 2500 متری قرار گرفته و راه سازی های اخیر، آن را در معرض نابودی قرار داده است.
کوه های قوشاداغ و شیور؛ کوه قوشاداغ با ارتفاع 3150متر با دامنه سرسبز و زیبای خود مکانی منحصر به فرد را برای طبیعت گردان فراهم کرده است که همین عامل رویکردی مهم برای گردشگری شهرستان اهر محسوب می شود.
گردنه معروف گؤیجه بئل که از زیباترین پدیده‌های طبیعی است، در محدودهٔ این کوهستان بر سر راه تبریز به اهر قرار گرفته است. تمام ارتفاعات قوشاداغ پوشیده از مراتع سرسبز و خرم است که در تابستان مورد استفاده‌ عشایر دشت مغان و ارسباران قرار می‌ گیرد.
وجود این ارتفاعات قابلیت بزرگی برای توسعه گردشگری کوهستان در این شهرستان است. کوه قوشاداغ در جنوب شرق اهر که «یای قاری» نشان شناخته شده آن است، چند سالی است که میزبان برنامه جذابی با عنوان «همایش کوهپیمایی یای قاری» است و در این برنامه هزاران تن از شهروندان از هوای خوش و مناظر زیبای ارتفاعات این کوه بهره می برند.
کوه شیور نیز در شمال اهر به فاصله 20 کیلومتری و با ارتفاع 2652 متری کوه های دیوار مانندی با مناظر زیبای خود قد کشیده اند که زمین های پست شمال و جنوب این محل را از هم جدا کرده اند که از داخل شهر هم به وضوح قابل رویت می باشد.
معروف ترین قسمت این کوه، قلعه « شیور » نام دارد. شیور دارای دو قله تقریباً مرتفع است که در نزد اهالی محل به « قاباخ قلعه » و « دالی قلعه» معروف است.
وجود آثار و آوار فرو ریخته و تجمع سنگ های دست چین و ته مانده ی زیر بناها در محدوده دو قلعه نشانگر زیستگاه بودن آن ها در گذشته است.
کاروانسرای گوره درق و گوئجه بئل (شاه عباسی)؛ در فاصله 17 تا 25 کیلومتری جاده اهر – تبریز دو کاروانسرای قدیمی متعلق به دوره صفویه در دامنه شمالی و جنوبی گردنه گویجه بل که اولی در 17 کیلومتری جاده اهر – تبریز در ورودی روستای گوره درق (گویدرق) و دومی به فاصله حدود 25 کیلومتری همان جاده به دستور شاه عباس بنا شده و دیوارهای آن با سنگ لاشه و پوشش های طاق ضربی است.
قلعه نودوز یا نقدوز؛ این قلعه که به قلعه داغ نیز معروف است یکی از قلعه های تاریخی منطقه ارسباران است که در 25 کیلومتری جنوب شرقی شهر اهر در روستای نقدوز محلی بین اهر و مشگین شهر و در گردنه ای معروف به نودوز برفراز قله کوهی مرتفع، مشرف بر رودخانه اهرچای واقع شده است.
مسجد جامع اهر؛ شهرستان اهر دارای مساجد و امام زاده های بسیاری است که از جمله آن می توان به مسجد جامع که از قدیمی ترین مساجد این شهرستان می باشد، اشاره نمود. ساخت این مسجد تاریخی را به دوران سلجوقی و اتابکان نسبت می دهند، این مسجد از نظر شیوه معماری و تزئینات از مساجد بسیار زیبای آذربایجان شرقی محسوب می شود.
مردم میهمان دوست شهرستان اهر که دل هایشان را در طبیعت بکر و زیبای منطقه ارسباران صفا داده اند در انتظار میزبانی از گردشگران اند و امیدوارند در کنار طبیعت منطقه و آثار تاریخی، مسئولان شهرستان بستری مناسب برای معرفی صنایع دستی و محصولات کشاورزی شان فراهم کنند.
گزارش: رضا بالاگر
7225/6132/518