بزرگنمايي:

پیام آذری - ارومیه - مردم همیشه در صحنه آذربایجان غربی در 2 بهمن سال 1357 اقتدار و انقلابی گری خود را به رخ جهانیان کشیدند و با فرماندهی مجاهد نستوه، مرحوم حجت الاسلام والمسلمین غلامرضا حسنی این روز را به عنوان نماد انقلابی گری خود در تاریخ ثبت کردند.
به گزارش ایرنا شاید کمتر کسی حادثه به توپ بستن مسجد اعظم را حتی تا چندین دهه دیگر فراموش کند زیرا در این عمل وقیحانه که در 2 بهمن سال 1357 توسط رژیم طاغوتی اتفاق افتاد، مردم غیور آذربایجان غربی همراه با علما به فرماندهی مرحوم حسنی نقطه عطفی را در تاریخ ایران به وجود آورند.
مردم ولایت مدار ارومیه در این روز تاریخی جرقه جنگ مسلحانه با رژیم منحوس پهلوی را برای نخستین بار در کشور زدند و این امر هرگز از حافظه تاریخ پاک نمی شود.
2 بهمن 1357 غیرت و شجاعت مردم این سرزمین و از خود گذشتگی بزرگان تاریخ را به رخ جهانیان کشید و نشان داد ملت آذربایجان با روحیه استکبار ستیزی خود همیشه و هر لحظه در صحنه های حساس انقلاب حضور دارند.
برای یادآوری این قیام تاریخی به کتاب خاطره های مجاهد نستوه مرحوم غلامرضا حسنی سر زدیم و این قیام تاریخی را از مصاحبه های پیشین ایشان و مجموعه خاطره های وی بار دیگر مرور کردیم.
مرحوم حجت الاسلام و المسلمین غلامرضا حسنی در گوشه هایی از خاطراتش چنین آورده است: بعد از ظهر همان روز به شهر ارومیه بازگشتیم و برخی دوستان گفتند شما باید در جایی مخفی بشوید؛ گفتم خیر دیگر وقت این حرف و حدیث ها گذشته و عقب نشینی و فرار دیشب کافی است و ما باید از امروز جنگ مسلحانه را آغاز کنیم.
از نیروهای انقلابی خودم دعوت کردیم تا در مسجد اعظم اجتماع کنند و هرکس از مردم که اسلحه دارد به آنجا بیاورد و به ما ملحق شود؛ ما باید مسجد و اطراف آن را سنگربندی می کریدم و به این ترتیب در برابر کماندوهای تا به دندان مسلح شاه مقاومت نشان می دادیم.
در عرض چند ساعت تمام پیشنهادهای من تحقق یافت و اقشار مختلف مردم بسیج شدند و با وانت بار و خودروهای شخصی شن، ماسه، گونی و آجر آوردند و پشت بام و اطراف مسجد را با گونی های پر از شن سنگربندی کردیم.
در خیابان های اطراف که به مسجد منتهی بود، درختان و چوب های بزرگ و سنگینی ریختیم تا به خیال خودمان مانع از حرکت و پیشروی تانک ها به سوی مسجد شویم و راهها را به روی نیروهای مسلح شاه ببندیم.
روبه روی مسجد هتل چهار یا پنج طبقه ای قرار داشت که صاحب آن مردی ثروتمند از اهالی تبریز بود؛ وی آدم بدی نبود و نمازخوان و ظاهرالصلاح بود.
از او خواستم پشت بام هتل را در اختیار ما قرار دهد تا ما آنجا را هم سنگربندی کنیم چون موقعیت بسیار مناسبی داشت اما او ترسید و اجازه نداد؛ البته آن وقت جای ترس هم بود و نباید وی را ملامت کرد.
حتی پیشنهاد پول دادم و باز هم نپذیرفت و در سمت دیگر مسجد اعظم بانکی قرار داشت که بچه ها بعد از غروب از پشت بام بالا رفتند و در بالای بام بانک هم یک سنگر با یک تیرانداز مستقر کردند.
با اینکه از یک سمت بانک به 2 طرف خیابان امام خمینی (ره) فعلی و از طرف دیگر آن به خیابان عسگرآبادی کاملا تسلط داشتیم ولی موقعیت هتل بهتر از بانک بود.
در بخش دیگری از خاطره های امام جمعه سابق ارومیه آمده است: همه امکانات و تجهیزات را در جهت استحکام بخشی به پایگاه نظامی مسجد اعظم به کار گرفتیم و همراه با 40 تا 50 نفر مسلح و جمعی از مردم آماده نبرد شدیم.
ناگهان صدای غرش تانک ها از دور به گوش رسید و به دستور من افراد مسلح در پشت سنگرهای خود قرار گرفتند؛ تانک ها درختان و سایر موانع را شکستند و به محوطه نزدیک شدند؛ 6 تانک بود و تعداد زیادی نیروهای پیاده نظام ارتش آنان را همراهی می کردند.
من در پشت بام کنار گنبد قرار گرفته بودم و در حالی که یک کلاشینکف در دستم بود، می خواستم ببینم عکس العمل تانک ها چه خواهد شد که ناگهان تانک اولی که در جلو حرکت می کرد، یک توپ به سمت گنبد شلیک کرد؛ نمی دانم هدف اصلی همان گنبد بود یا می خواست مرا بزند.
گلوله توپ درست از یک متری بالای سرم عبور کرد و به گنبد اصابت کرد و بعد از آن طرف گنبد خارج شد.
در این میان عده ای با لباس شخصی به عنوان «طرفداران شاه» در میان آنان ظاهر شدند و شعار «زنده باد شاه» سر دادند؛ دوستانم از شدت خشم بدنشان می لرزید، اول خیال کردم از ترس اینطور شده اند اما خطاب به من گفتند: حاج آقا چرا دستور تیراندازی نمی دهید و گفتم نیازی به دستور نیست بزنید.
سربازها که حرف مرا شنیدند فوری روی تانک و اطراف آن را خالی کردند و ما تانک را به رگبار بستیم؛ از پایین چند نفر از دوستان بر روی تانک اولی کوکتل مولوتوف انداختند و تانک بلافاصله آتش گرفت.
لوله ی تانک که قبلا به طرف ما و مسجد بود، بی اختیار چرخید و به سمت هتل قرار گرفت؛ تانک دومی از پشت رسید و ما را به رگبار مسلسل بست.
من زمین گیر شدم و طرف راست من پسرم بود و در میان ما فقط او یک تفنگ ژ- 3 داشت و بقیه دوستان کلاش داشتند؛ طرف چپم هم مرحوم حاج موسی بود.
به آنان گفتم که هر 2 به طور همزمان به روی تانک ها آتش بریزند و تیراندازی کنند و در چند لحظه اینها انصافا غوغا کردند و طوفان به پا شد.
خدا رحمت کند حاج «موسی آقازاده» انسان بسیار شجاع، شریف و در عین حال فرد مطیعی بود؛ وی شیفته و شیدای امام خمینی(ره) بود و چون مرا سرباز امام می دانست، از این جهت به من نیز علاقه مند شده بود و واقعا خودش را فدا می کرد.
او گاهی مسوول تدارکات مردان مسلح می شد و وقتی غذا را می آورد تا سهم آخرین نفر از دوستان را نمی داد، هرگز دست به غذا نمی زد؛ در امثال این موارد نیز همیشه دوستان را بر خود مقدم می داشت و این خصوصیت برایم بسیار جالب بود.
تانک سومی، چهارمی، پنجمی و ششمی آمدند و بین تقاطع خیابان پهلوی و عسگرآبادی (خیابان امام و بعثت امروزی) قرار گرفتند و ما پنج نفر در بام بودیم.
من، پسرم، حاج موسی، حاج محمد و یک نفر دیگر که اسمش را فراموش کرده ام و چند نفر دیگر هم در بام بانک بودند؛ بقیه افراد مسلح به همراه مردم از زمین و اطراف تانک ها را محاصره کردند و مرتب به طرفشان تیراندازی کردند، بطوریکه زمین گیر و مجبور به عقب نشینی شدند.
البته اگر می خواستند بمانند و با ما بجنگند می توانستند چون آنان امکانات و نیروی زیادی داشتند ولی در اثر مقاومت شجاعانه ما و مردم، خداوند متعال رعب و وحشتی به دلشان انداخت و پا به فرار گذاشتند و به لشکر و پادگان ارومیه بازگشتند.
در این حماسه تاریخی 2 نفر از مردم شهید و چندین نفر زخمی و تعداد زیادی هم از سربازان و درجه داران رژیم کشته و زخمی شدند و یک تفنگ ژ-3 هم به غنیمت ما درآمد؛ با این تفنگ ما دارای 2 اسلحه ژ-3 شدیم!
مردم برای اولین بار با چشم خود شکست و فرار تانک ها را دیدند، شور و هیجان عجیبی در شهر پیچید و واقعا مردم باورشان شد که می توانند با امکانات کم در برابر یک رژیم جهنمی و تا دندان مسلح بایستند؛ هر لحظه بر حضور و ازدحام حماسی مردم بیشتر می شد.
بعد از ظهر همان روز مراسم تشییع 2 شهید برگزار شد و قبلا به افراد مسلح گفتم در مراسم تشییع به صورت نامحسوس حاضر شوند و گوش به فرمان باشند تا اگر نیاز شد، اسلحه ها را بیرون بیاورند.
پیکر شهدای انقلاب ارومیه را به سمت قبرستان باغ رضوان بردیم و در آنجا دفن کردیم؛ فرد دیگری هم از برادران مسیحی ما در همان ایام به درجه رفیع شهادت رسیده بود، به طور دقیق یادم نیست که همان روز یا چند روز بعد از این واقعه بود.
بالاخره این شهید مسیحی تازه مسلمان شده را در کنار این 2 شهید دفن کردیم و در واقع این سه شهید بزرگ، جزو اولین شهدای انقلاب اسلامی ارومیه به شمار می روند.
هنگام دفن شهدا برای حاضران سخن گفتم و ضمن بیان ارزش و اهمیت مقام شهید و شهادت به ادامه ی راه شهدا که همان ادامه ی انقلاب و ایثار و فداکاری بود، تاکید کردم.
در این هنگام افراد مسلح حاضر در مراسم سلاح های خود را از زیر لباس هایشان بیرون آوردند و با یک حرکت هماهنگ و حماسی از سخنان من حمایت کردند.
پس از ختم مراسم مردم که سرا پا شور و احساس شده بودند، در جهت ادامه ی نهضت خمینی(ره) با شهدا میثاق کردند و با دادن شعارهای انقلابی به سمت خانه های خود بازگشتند.
یک مبارز انقلابی در ارومیه و همرزم شهید چمران هم حوادث دوم بهمن 1357 ارومیه را نماد ولایت مداری مردم این شهرستان خواند و گفت: ما جنگ مسلحانه را بهترین راه برای بیرون کردن شاه از کشور می دانستیم و به همین خاطر به صورت یکپارچه این مسیر را انتخاب کردیم.
«نصرالله اسدالهی» با تجلیل از رشادت های مردم آذربایجان غربی در انقلاب اسلامی افزود: مردم ارومیه در این تاریخ به تبعیت از امام راحل و به فرماندهی و هدایت آیات عظام و سایر علمای بزرگوار علیه رژیم طاغوت دست به جنگ مسلحانه زدند و بسیاری از نیروهای طاغوت را ناکام کردند.
وی با اشاره به اینکه این روز باید برای همیشه در دل تاریخ انقلاب اسلامی جاودانه بماند، ادامه داد: این روز سند بزرگ ظلم ستیزی مردم آذربایجان غربی است.
نماینده مردم آذربایجان غربی در مجلس خبرگان رهبری نیز گفت: قیام مسلحانه مردم ارومیه در 2 بهمن 1357 نقطه عطف تاریخ مبارزههای مردم انقلابی آذربایجان غربی است و باید برای حفظ و ماندگاری آن تلاش شود.
آیت الله سیدعلی اکبر قریشی افزود: این روز حاصل رشادت و مبارزه مسلحانه مردم غیور ارومیه و روحانیت این شهر با طاغوت است.
وی به نقش روحانیت در خلق این حماسه اشاره کرد و گفت: مردم مبارز ارومیه با هدایت روحانیت از جمله حجت الاسلام والمسلمین غلامرضا حسنی توانستند در اوج خفقان رژیم ستمشاهی، حماسه بزرگی را در این روز خلق کنند.
عضو خبرگان رهبری با تاکید بر اینکه انقلاب اسلامی حاصل وحدت و همدلی تمامی نیروهای انقلابی است، اظهار داشت: برای صیانت از ارزش های انقلاب و حماسه بزرگی چون این قیام مسلحانه باید بیش از پیش تلاش شود.
آیت الله قریشی به بیان خاطره هایی از دوران انقلاب پرداخت و گفت: ما تمامی سختی ها را تحمل کردیم و پس از تبعید و زندان نیز دوباره به راه خود ادامه دادیم.
وی اضافه کرد: زندان و تبعید هرگز نتوانست ما را از هدفمان جدا کند بلکه تهدیدها و فشارهای رژیم طاغوت باعث شد تا به مبارزه خود با توان بیشتری ادامه دهیم.
رییس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی آذربایجان غربی نیز گفت: 2 بهمن 1357 شمسی، نقطه عطف مبارزه های مردمی این استان و آغاز حرکت مسلحانه مردمی این خطه در تاریخ انقلاب اسلامی است.
محسن شکرنیا افزود: حرکت های انقلابی مردم آذربایجان غربی در این روز، مزدوران رژیم شاهنشاهی را خشمگین کرد و این عامل باعث به توپ بسته شدن مسجد اعظم شد.
وی ادامه داد: مسجد اعظم به عنوان مرکز ساماندهی عوامل انقلاب، نماد مبارزه ها، مقاومت و استقامت مردم این استان در مبارزه با رژیم طاغوت است.
وی بیان کرد: انقلابی گری پیام مهم حماسه دوم بهمن و مردم ولایت مدار ارومیه است که باید به نسل های بعدی نیز انتقال یابد.
به گزارش ایرنا در تاریخ مبارزه های انقلابی مردم ارومیه برای ساقط کردن رژیم شاهنشاهی روزهای بزرگی چون خرداد 1342، 19 دی قم، 29 بهمن تبریز، 17 شهریور تهران و 13 آبان و سایر ایام ثبت شده است و 2 بهمن ارومیه در زمره این روزهای تاریخی قرار دارد.
حجت الاسلام والمسلمین حسنی از اوایل دهه‏ 40 نماز جمعه را در زادگاه خود اقامه کرد و در پوشش این مراسم عبادی، مبارزه های سیاسی - انقلابی خود را سازماندهی و عمق بخشید.
این مبارز نستوه پس از پیروزی انقلاب، آذربایجان و کردستان را که مورد تاخت و تاز گروه ‏هایی چون حزب دموکرات، کومله و خلق مسلمان قرار گرفته بود نجات داد.
مرحوم شیخ غلامرضا حسنی با بسیج مردم ضد تجزیه طلبان، یک تنه در برابر همه‏ آنان ایستاد و به همین سبب مورد حقد و کینه دشمن واقع شد و چند بار نیز ترور شد اما از همه‏ آنها جان سالم بدر برد.
دشمن که از وی دست ‏بردار نبود در یک اقدام هماهنگ و جدی از طریق رسانه های ارتباط جمعی به ترور شخصیت او دست زد و از این جهت خاطره ها و مبارزه های ملاحسنی در نوع خود به حق می‏ تواند در سطح ایران بی ‏نظیر یا حداقل کم‏ نظیر باشد.
3072/9918